Cổ phần có bao nhiêu loại? những điều cần biết để tránh nhầm lẫn

Bạn đang bối rối về các loại cổ phần trong công ty cổ phần? Không phân biệt được cổ phần phổ thông và cổ phần ưu đãi? Bài viết này sẽ giải quyết tận gốc vấn đề đó. Hãy cùng khám phá ngay để làm chủ kiến thức nền tảng quan trọng này.

Giới thiệu

Định nghĩa

Cổ phần là đơn vị nhỏ nhất thể hiện phần vốn góp và quyền sở hữu của một cá nhân hoặc tổ chức trong một công ty cổ phần. Nói một cách đơn giản, nếu công ty là một chiếc bánh, thì cổ phần chính là những lát cắt nhỏ của chiếc bánh đó, mỗi lát đại diện cho một phần quyền sở hữu.

Mỗi cổ đông, tùy thuộc vào số lượng và loại cổ phần nắm giữ, sẽ có những quyền và nghĩa vụ nhất định. Cổ phần không chỉ là thước đo giá trị vốn góp mà còn là cơ sở để phân chia lợi nhuận (cổ tức), tham gia vào các quyết định quan trọng của công ty thông qua quyền biểu quyết.

Mục đích của bài viết

Bài viết này được thiết kế để cung cấp cho bạn một hướng dẫn chi tiết và dễ hiểu về các loại cổ phần trong công ty cổ phần. Chúng tôi sẽ giúp bạn:

• Nắm vững định nghĩa và đặc điểm của từng loại cổ phần.

• Phân biệt rõ ràng sự khác nhau giữa chúng.

• Hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình với tư cách là một cổ đông.

Những kiến thức này là nền tảng vững chắc để bạn đưa ra các quyết định đầu tư hoặc quản lý doanh nghiệp một cách hiệu quả và tự tin.

Nhóm cổ đông Việt Nam thảo luận cổ phần phổ thông

Các loại cổ phần phổ biến

Theo Luật Doanh nghiệp 2020, trong công ty cổ phần, cổ phần có mấy loại? Có hai loại cổ phần chính là cổ phần phổ thông và cổ phần ưu đãi.

Cổ phần phổ thông (Common shares)

Cổ phần phổ thông là loại cổ phần cơ bản và bắt buộc phải có trong mọi công ty cổ phần. Đây là loại cổ phần mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng có thể sở hữu.

• Đặc điểm nổi bật: Mỗi cổ phần phổ thông có một quyền biểu quyết như nhau tại Đại hội đồng cổ đông. Cổ đông phổ thông có quyền nhận cổ tức, được hưởng lợi từ việc tăng trưởng giá trị công ty, và được chia tài sản còn lại khi công ty giải thể.

• Quyền lợi và nghĩa vụ:

• Quyền lợi: Biểu quyết các vấn đề quan trọng của công ty, đề cử và ứng cử vào Hội đồng quản trị, nhận cổ tức và chuyển nhượng cổ phần.

• Nghĩa vụ: Thanh toán đầy đủ tiền mua cổ phần và tuân thủ các quy định của công ty.

• Ví dụ: Ông A mua 10.000 cổ phần phổ thông của Công ty Cổ phần Vingroup (mã VIC). Tại Đại hội đồng cổ đông, ông A có 10.000 quyền biểu quyết để tham gia vào các quyết định của công ty.

Cổ phần ưu đãi (Preferred shares) và các loại cổ phần ưu đãi

Cổ phần ưu đãi là loại cổ phần được trao cho một nhóm cổ đông đặc biệt, đi kèm với những quyền lợi nhất định, thường là ưu tiên hơn so với cổ đông phổ thông.

Có mấy loại cổ phần ưu đãi? Luật Doanh nghiệp 2020 quy định ba loại chính:

• Cổ phần ưu đãi biểu quyết: Là loại cổ phần cho phép người sở hữu có số phiếu biểu quyết cao hơn so với cổ phần phổ thông. Ví dụ, một cổ phần ưu đãi biểu quyết có thể có 5 hoặc 10 phiếu biểu quyết. Loại cổ phần này chỉ dành cho một số đối tượng nhất định và không được chuyển nhượng.

• Cổ phần ưu đãi cổ tức: Cổ đông sở hữu loại cổ phần này được hưởng cổ tức cố định hàng năm cao hơn so với cổ tức của cổ phần phổ thông. Cổ tức này thường được trả trước và không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh. Tuy nhiên, cổ đông này không có quyền biểu quyết tại Đại hội đồng cổ đông.

• Cổ phần ưu đãi hoàn lại: Cổ đông sở hữu loại cổ phần này sẽ được công ty hoàn lại vốn góp theo yêu cầu, tùy thuộc vào điều lệ công ty. Tương tự như cổ phần ưu đãi cổ tức, loại cổ phần này không có quyền biểu quyết.

Các loại cổ phần khác theo quy định mới nhất

Theo Luật Doanh nghiệp 2020, ngoài hai loại trên, công ty cổ phần có thể phát hành các loại cổ phần khác nếu điều lệ công ty cho phép. Một ví dụ là cổ phần ưu đãi hoàn lại đã đề cập ở trên.

Một lưu ý quan trọng là việc phát hành các loại cổ phần này phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật và điều lệ công ty.

Doanh nhân Việt Nam nhận cổ tức ưu đãi ổn định

Quyền và nghĩa vụ của cổ đông với từng loại cổ phần

Hiểu rõ quyền và nghĩa vụ là điều kiện tiên quyết để trở thành một cổ đông thông thái.

Quyền và nghĩa vụ chung của cổ đông

Mọi cổ đông đều có các quyền cơ bản như:

• Tham gia Đại hội đồng cổ đông.

• Nhận cổ tức.

• Quyền xem xét và trích lục các tài liệu của công ty.

Tuy nhiên, mỗi loại cổ phần sẽ đi kèm với những quyền và nghĩa vụ cụ thể hơn.

Hạn chế chuyển nhượng và thủ tục chuyển nhượng cơ bản

• Hạn chế chuyển nhượng: Cổ phần phổ thông có thể được chuyển nhượng tự do, trừ trường hợp cổ đông sáng lập trong 3 năm đầu. Ngược lại, việc chuyển nhượng các loại cổ phần ưu đãi thường bị hạn chế theo quy định của pháp luật và điều lệ công ty.

• Thủ tục chuyển nhượng cổ phần:

1. Bước 1: Ký kết hợp đồng chuyển nhượng cổ phần giữa các bên.

2. Bước 2: Thông báo cho công ty về việc chuyển nhượng.

3. Bước 3: Công ty xác nhận và cập nhật Sổ đăng ký cổ đông.

4. Bước 4: Bên nhận chuyển nhượng hoàn thành thủ tục thanh toán.

5. Bước 5: Kê khai thuế thu nhập cá nhân (nếu có).

Quy trình phát hành

Giai đoạn phát hành cổ phần

• Phát hành lần đầu: Là quá trình huy động vốn ban đầu khi thành lập công ty.

• Phát hành thêm: Là khi công ty cần huy động thêm vốn để mở rộng kinh doanh. Quá trình này cần sự phê duyệt của Đại hội đồng cổ đông và tuân thủ các quy định về công bố thông tin.

Quản lý danh sách cổ đông và trách nhiệm của công ty

Công ty cổ phần có trách nhiệm lập và quản lý Sổ đăng ký cổ đông, ghi rõ thông tin của từng cổ đông, số lượng và loại cổ phần nắm giữ. Việc cập nhật danh sách cổ đông phải được thực hiện kịp thời sau mỗi đợt chuyển nhượng hoặc phát hành thêm cổ phần.

Ví dụ minh họa

Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp đã sử dụng đa dạng các loại cổ phần để huy động vốn và quản trị công ty.

• Case study: Một công ty khởi nghiệp công nghệ phát hành cổ phần ưu đãi biểu quyết cho các nhà sáng lập để đảm bảo họ vẫn giữ quyền kiểm soát, đồng thời phát hành cổ phần phổ thông cho các nhà đầu tư bên ngoài để huy động vốn.

• Bài học: Việc lựa chọn và phân loại cổ phần phù hợp với mục tiêu kinh doanh, cấu trúc vốn, và định hướng phát triển của công ty là vô cùng quan trọng. Nó giúp doanh nghiệp vừa huy động được vốn, vừa đảm bảo sự kiểm soát và quyền lợi cho các nhóm cổ đông khác nhau.

Đừng để thiếu kiến thức cản trở hành trình đầu tư của bạn. Khám phá những bước đi và kinh nghiệm đã được đúc kết để chuẩn bị tốt nhất.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các bài viết về đầu tư chuyên sâu được HVA tổng hợp, giúp bạn trang bị những thông tin cần thiết để tự tin chinh phục mọi cơ hội.

Cổ đông Việt Nam ký chuyển nhượng cổ phần

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

• Cổ phần có mấy loại?

• Về cơ bản, cổ phần có mấy loại? Có hai loại chính: cổ phần phổ thông và cổ phần ưu đãi. Trong đó, cổ phần ưu đãi bao gồm ưu đãi biểu quyết, ưu đãi cổ tức và ưu đãi hoàn lại.

• Làm sao để chuyển nhượng cổ phần ưu đãi?

• Việc chuyển nhượng cổ phần ưu đãi thường bị hạn chế và phải tuân thủ các quy định trong điều lệ công ty và pháp luật. Bạn cần kiểm tra điều lệ công ty và thực hiện theo đúng thủ tục.

• Quyền biểu quyết của cổ đông phổ thông và ưu đãi khác nhau thế nào?

• Cổ đông phổ thông có quyền biểu quyết dựa trên số lượng cổ phần nắm giữ (mỗi cổ phần 1 phiếu biểu quyết). Cổ đông ưu đãi biểu quyết có số phiếu biểu quyết cao hơn, trong khi cổ đông ưu đãi cổ tức và hoàn lại không có quyền biểu quyết.

• Cổ phần phổ thông và cổ phần ưu đãi có được bán ra thị trường chứng khoán không?

• Chỉ cổ phần phổ thông của các công ty niêm yết mới được phép giao dịch công khai trên sàn chứng khoán. Các loại cổ phần ưu đãi thường không được niêm yết và giao dịch.

Sự khác biệt về loại cổ phần trong bối cảnh quốc tế

Mặc dù hệ thống pháp luật của mỗi quốc gia có sự khác biệt, nhưng về cơ bản, thế giới vẫn sử dụng các mô hình tương tự.

• Mỹ và EU: Tại các thị trường này, cổ phần cũng được chia thành Common Shares (tương tự cổ phần phổ thông) và Preferred Shares (tương tự cổ phần ưu đãi). Tuy nhiên, các quyền lợi và hạn chế có thể chi tiết và đa dạng hơn, bao gồm các loại như Restricted Shares (cổ phần bị hạn chế chuyển nhượng).

• So sánh với Việt Nam: Hệ thống các loại cổ phần của Việt Nam có sự tương đồng lớn với các nước phát triển, đặc biệt là về hai loại chính. Tuy nhiên, các quy định chi tiết về chuyển nhượng, biểu quyết có thể khác nhau tùy theo luật pháp từng nước.

Kết luận

Hiểu rõ về các loại cổ phần không chỉ là kiến thức cơ bản mà còn là chìa khóa để đưa ra các quyết định đầu tư và quản trị hiệu quả. Từ cổ phần phổ thông cơ bản đến cổ phần ưu đãi với những quyền lợi riêng biệt, mỗi loại đều có vai trò riêng trong cấu trúc vốn của doanh nghiệp.

Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn, hãy tham khảo các văn bản pháp lý sau:

• Luật Doanh nghiệp 2020 (đặc biệt là Chương V).

• Các Nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành Luật Doanh nghiệp.

Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mình, đặc biệt là khi giao dịch các loại cổ phần phức tạp, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia pháp lý hoặc luật sư chuyên về doanh nghiệp.

Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp đầu tư toàn diện, đa dạng các lớp tài sản để tối ưu hóa lợi nhuận mà chưa tìm được nền tảng phù hợp, bạn có thể liên hệ với HVA qua Hotline 1900 255 819. Với kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn tài chính và đầu tư công nghệ, đội ngũ chuyên viên của chúng tôi sẽ tư vấn tận tình, giúp bạn xây dựng danh mục đầu tư thông minh và hiệu quả.