Cổ phần phổ thông là gì mà ai đầu tư chứng khoán cũng nói đến?

Tìm hiểu cổ phần phổ thông là gì qua định nghĩa, đặc điểm, và phân biệt với cổ phần ưu đãi. Nắm rõ quyền lợi, nghĩa vụ của cổ đông và các thuật ngữ tiếng Anh.

Giới thiệu

Cổ phần phổ thông là loại hình cổ phần phổ biến và cơ bản nhất trong một công ty cổ phần. Nó đóng vai trò nền tảng, đại diện cho quyền sở hữu của các cổ đông đối với công ty. Nắm giữ cổ phần phổ thông đồng nghĩa với việc bạn là một phần của công ty, chia sẻ lợi nhuận, nhưng cũng đồng thời chấp nhận các rủi ro kinh doanh.

Bài viết này sẽ đi sâu vào định nghĩa cổ phần phổ thông là gì, phân tích những đặc điểm cốt lõi, so sánh với cổ phần ưu đãi và giải thích các thuật ngữ tiếng Anh liên quan. Mục tiêu là cung cấp một cái nhìn toàn diện, đáng tin cậy giúp bạn tự tin hơn khi tìm hiểu về tài chính và doanh nghiệp.

Nhà đầu tư Việt Nam trao đổi cổ phần phổ thông trên bàn làm việc

Định nghĩa

Cổ phần phổ thông là gì?

Cổ phần phổ thông là loại cổ phần bắt buộc phải có trong mọi công ty cổ phần, được quy định rõ trong Luật Doanh nghiệp Việt Nam. Nó đại diện cho phần vốn góp của cổ đông vào công ty. Người sở hữu cổ phần phổ thông được gọi là cổ đông phổ thông. Về bản chất, mỗi cổ phần phổ thông thể hiện một phần quyền sở hữu và quyền quản lý tương ứng với số vốn góp.

Định nghĩa ngắn gọn: Cổ phần phổ thông là chứng nhận quyền sở hữu cơ bản nhất của một cổ đông trong công ty cổ phần, mang lại quyền biểu quyết và quyền hưởng cổ tức phụ thuộc vào kết quả kinh doanh.

• Theo Luật Doanh nghiệp 2020 (Điều 114), cổ phần phổ thông không thể chuyển đổi thành các loại cổ phần khác.

• Ví dụ, khi bạn mua cổ phần phổ thông của một công ty niêm yết như FPT, bạn trở thành cổ đông phổ thông của FPT. Số cổ phần bạn nắm giữ sẽ quyết định mức độ ảnh hưởng của bạn đến các quyết định của công ty, cũng như phần lợi nhuận bạn được chia (cổ tức).

Cổ phần phổ thông tiếng anh là gì?

Khi làm việc trong môi trường tài chính quốc tế, bạn sẽ thường gặp thuật ngữ cổ phần phổ thông tiếng anh là gì. Thuật ngữ chuẩn xác nhất cho cổ phần phổ thông là "common shares" hoặc "common stock".

• Common shares: Thường dùng để chỉ từng cổ phần riêng lẻ.

• Common stock: Thường dùng để chỉ tổng thể loại cổ phần này của một công ty.

Ví dụ, trong báo cáo tài chính quốc tế, bạn sẽ thấy mục "Total common stock outstanding" (Tổng số cổ phần phổ thông đang lưu hành).

Đặc điểm của cổ phần phổ thông

Quyền và nghĩa vụ của cổ đông phổ thông

Cổ đông sở hữu cổ phần phổ thông có những quyền và nghĩa vụ rõ ràng. Nắm vững những điều này giúp bạn hiểu được giá trị thực tế của khoản đầu tư.

• Quyền biểu quyết: Đây là quyền lợi quan trọng nhất. Mỗi cổ phần phổ thông có một phiếu biểu quyết. Cổ đông có quyền tham gia và biểu quyết tại Đại hội đồng cổ đông, bầu cử thành viên Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát, cũng như quyết định các vấn đề lớn của công ty.

• Quyền nhận cổ tức: Cổ đông có quyền nhận cổ tức, nhưng không được đảm bảo cố định. Mức cổ tức sẽ phụ thuộc vào lợi nhuận kinh doanh của công ty và quyết định của Đại hội đồng cổ đông.

• Quyền nhận tài sản còn lại: Khi công ty giải thể hoặc phá sản, cổ đông phổ thông có quyền nhận phần tài sản còn lại sau khi đã thanh toán hết các khoản nợ và cổ phần ưu đãi.

• Nghĩa vụ: Cổ đông có nghĩa vụ góp vốn đầy đủ và đúng hạn theo cam kết.

Tính chuyển nhượng và giao dịch

Cổ phần phổ thông có tính thanh khoản và khả năng chuyển nhượng cao.

• Tự do chuyển nhượng: Cổ đông phổ thông có quyền tự do chuyển nhượng cổ phần phổ thông của mình cho người khác, trừ một số trường hợp hạn chế theo quy định của pháp luật hoặc điều lệ công ty (ví dụ: các cổ đông sáng lập bị hạn chế chuyển nhượng trong 3 năm đầu).

• Thị trường: Cổ phần phổ thông có thể được giao dịch trên thị trường chứng khoán (đối với công ty niêm yết) hoặc chuyển nhượng nội bộ (đối với công ty chưa niêm yết).

Đặc điểm tài chính và pháp lý nổi bật

• Rủi ro tài chính cao hơn: Cổ đông phổ thông chịu rủi ro cao nhất vì họ là những người cuối cùng được nhận lại tài sản khi công ty phá sản. Cổ tức cũng không được ưu tiên.

• Vị thế pháp lý: Cổ phần phổ thông là công cụ huy động vốn chủ yếu của công ty cổ phần. Nó thể hiện quyền sở hữu rõ ràng và được pháp luật bảo vệ.

Phân biệt cổ phần phổ thông và cổ phần ưu đãi

Khái niệm cổ phần ưu đãi là gì?

Cổ phần ưu đãi là loại cổ phần mang lại những quyền lợi đặc biệt cho người sở hữu, cao hơn cổ phần phổ thông. Loại cổ phần này không bắt buộc phải có trong công ty cổ phần.

So sánh quyền lợi và nghĩa vụ giữa cổ phần phổ thông và cổ phần ưu đãi

Để dễ hình dung, hãy xem bảng so sánh dưới đây:

Ví dụ minh họa thực tế

Giả sử Công ty A phát hành cả cổ phần phổ thông và cổ phần ưu đãi cổ tức.

• Ông B nắm giữ cổ phần phổ thông: Ông có quyền tham gia bỏ phiếu bầu thành viên Hội đồng quản trị. Cuối năm, dù công ty có lợi nhuận, nhưng vì Đại hội đồng cổ đông quyết định giữ lại để tái đầu tư, ông B sẽ không nhận được cổ tức.

• Bà C nắm giữ cổ phần ưu đãi cổ tức: Bà không có quyền biểu quyết nhưng được đảm bảo nhận một khoản cổ tức cố định hàng năm, bất kể quyết định của Đại hội đồng cổ đông.

Khi nào nên lựa chọn phát hành từng loại cổ phần?

• Phát hành cổ phần phổ thông: Khi công ty cần huy động một lượng vốn lớn và muốn thu hút các nhà đầu tư chiến lược, những người muốn tham gia vào việc quản lý và định hướng phát triển của công ty.

• Phát hành cổ phần ưu đãi: Khi công ty cần huy động vốn từ các nhà đầu tư ít quan tâm đến việc quản lý, mà chỉ tập trung vào việc nhận cổ tức ổn định, an toàn.

Minh họa biểu đồ so sánh cổ phần phổ thông và ưu đãi

>>> Xem thêm bài viết: Toàn diện các loại cổ phiếu trên thị trường chứng khoán việt nam

Cổ phần phổ thông trong Luật Doanh nghiệp Việt Nam

Quy định pháp luật về cổ phần phổ thông

Luật Doanh nghiệp 2020 là văn bản pháp lý nền tảng quy định về cổ phần phổ thông.

• Điều 114: Quy định rõ các loại cổ phần và yêu cầu công ty cổ phần bắt buộc phải có cổ phần phổ thông.

• Điều 115: Quy định về quyền của cổ đông phổ thông, bao gồm quyền biểu quyết, quyền nhận cổ tức và quyền nhận tài sản còn lại.

Quyền của cổ đông phổ thông được pháp luật bảo vệ như thế nào?

Luật pháp đảm bảo quyền của cổ đông thông qua các cơ chế:

• Bảo vệ quyền biểu quyết: Đảm bảo mỗi cổ phần phổ thông có một phiếu biểu quyết, mọi quyết định phải được thông qua với tỷ lệ biểu quyết hợp lệ.

• Bảo vệ quyền nhận cổ tức và tài sản: Cổ đông có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện nếu công ty không thực hiện đúng quy định về phân phối lợi nhuận và tài sản khi giải thể.

Nghĩa vụ tuân thủ của cổ đông phổ thông

Bên cạnh quyền lợi, cổ đông phổ thông cũng phải tuân thủ các nghĩa vụ:

• Góp vốn đầy đủ và đúng hạn.

• Tuân thủ điều lệ công ty và các quyết định của Đại hội đồng cổ đông.

Các thủ tục liên quan đến cổ phần phổ thông

Các thủ tục liên quan đến cổ phần phổ thông được quy định cụ thể:

• Phát hành: Phải được Đại hội đồng cổ đông thông qua.

• Chuyển nhượng: Tuân thủ quy định của pháp luật và điều lệ công ty, có thể thực hiện thông qua hợp đồng chuyển nhượng hoặc giao dịch trên sàn chứng khoán.

Đừng để thiếu kiến thức cản trở hành trình đầu tư của bạn. Khám phá những bước đi và kinh nghiệm đã được đúc kết để chuẩn bị tốt nhất.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các bài viết về đầu tư chuyên sâu được HVA tổng hợp, giúp bạn trang bị những thông tin cần thiết để tự tin chinh phục mọi cơ hội.

Cổ đông Việt Nam giơ tay biểu quyết tại đại hội cổ đông

Những câu hỏi thường gặp

• Cổ phần phổ thông có quyền biểu quyết không?
  Có, đây là quyền lợi cốt lõi của cổ phần phổ thông. Mỗi cổ phần tương đương một phiếu biểu quyết.

• Có thể chuyển nhượng cổ phần phổ thông tự do không?
  Có, về cơ bản là tự do, trừ trường hợp hạn chế theo luật (ví dụ: cổ đông sáng lập) hoặc điều lệ công ty.

• Làm thế nào để phân biệt cổ phần phổ thông và cổ phần ưu đãi?
  Sự khác biệt chính nằm ở quyền biểu quyết, quyền nhận cổ tức và thứ tự ưu tiên thanh toán khi công ty giải thể. Cổ phần phổ thông có quyền biểu quyết nhưng không được ưu tiên cổ tức, trong khi cổ phần ưu đãi ngược lại.

Kết luận

Cổ phần phổ thông là nền tảng của mọi công ty cổ phần và là loại hình đầu tư quen thuộc với đại đa số nhà đầu tư. Nắm rõ cổ phần phổ thông là gì, cùng những đặc điểm, quyền lợi và nghĩa vụ đi kèm, sẽ giúp bạn đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt.

Lời khuyên dành cho bạn là hãy luôn tìm hiểu kỹ lưỡng về công ty trước khi đầu tư vào cổ phần phổ thông của họ, đặc biệt là tiềm năng lợi nhuận và tình hình tài chính. Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về cổ phiếu, hãy khám phá các bài viết khác về thị trường chứng khoán để có thêm kiến thức nhé.

Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp đầu tư toàn diện, đa dạng các lớp tài sản để tối ưu hóa lợi nhuận mà chưa tìm được nền tảng phù hợp, bạn có thể liên hệ với HVA qua Hotline 1900 255 819. Với kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn tài chính và đầu tư công nghệ, đội ngũ chuyên viên của chúng tôi sẽ tư vấn tận tình, giúp bạn xây dựng danh mục đầu tư thông minh và hiệu quả.