Nợ xấu là gì? ảnh hưởng đến tài chính cá nhân ra sao?

Bạn đang lo lắng về nợ xấu? Bài viết này giải thích nợ xấu là gì, phân loại và cách nó ảnh hưởng đến tài chính. Hướng dẫn kiểm tra và xử lý nợ xấu hiệu quả ngay hôm nay!

Giới thiệu

Nói một cách đơn giản, nợ xấu là thuật ngữ chỉ các khoản nợ quá hạn thanh toán mà người vay không có khả năng trả nợ đầy đủ và đúng hạn cho ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng. Đây là một chỉ số quan trọng phản ánh rủi ro tín dụng của một cá nhân hay tổ chức, cũng như chất lượng hoạt động của hệ thống ngân hàng.

Trong bối cảnh nền kinh tế hiện đại, việc hiểu rõ về nợ xấu là vô cùng cần thiết. Nó không chỉ giúp bạn quản lý tài chính cá nhân hiệu quả hơn mà còn là yếu tố quyết định liệu bạn có thể tiếp cận các sản phẩm tài chính như vay mua nhà, vay mua xe hay mở thẻ tín dụng trong tương lai hay không. Hiểu được nợ xấu ảnh hưởng như thế nào, bạn sẽ biết cách bảo vệ uy tín tín dụng của mình.

 

Nợ xấu là gì?

Khái niệm

Để hiểu rõ hơn về nợ xấu, chúng ta cần xem xét theo góc độ pháp lý. Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tại Thông tư 11/2021/TT-NHNN, nợ xấu được định nghĩa là những khoản nợ thuộc nhóm 3, 4, và 5. Đây là những khoản nợ đã quá hạn thanh toán từ 91 ngày trở lên.

Mọi thông tin về lịch sử tín dụng, bao gồm cả các khoản vay và tình trạng trả nợ, đều được lưu trữ tại Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC). CIC đóng vai trò như một “hồ sơ sức khỏe tài chính” của mỗi cá nhân và doanh nghiệp. Khi bạn muốn vay tiền hoặc mở thẻ, ngân hàng sẽ truy cập vào hệ thống CIC để đánh giá mức độ rủi ro dựa trên lịch sử thanh toán của bạn.

Việc CIC lưu giữ dữ liệu giúp các tổ chức tín dụng có cái nhìn toàn diện về khả năng trả nợ của người vay. Dữ liệu này được cập nhật thường xuyên, đảm bảo tính minh bạch và công bằng cho cả người đi vay lẫn người cho vay.

Phân loại

Theo quy định, các khoản nợ được chia thành 5 nhóm dựa trên thời gian quá hạn thanh toán. Việc phân loại này giúp các tổ chức tín dụng dễ dàng đánh giá mức độ rủi ro và có biện pháp xử lý phù hợp. Dưới đây là bảng phân loại chi tiết:

Nợ xấu nhóm 5 là gì?

Trong số các nhóm nợ trên, nợ xấu nhóm 5 là nhóm nguy hiểm và nghiêm trọng nhất. Đây là khoản nợ mà người vay đã quá hạn thanh toán trên 360 ngày, gần như không có khả năng thu hồi. Nợ xấu nhóm 5 còn được biết đến là nợ có khả năng mất vốn, gây thiệt hại nặng nề cho cả người vay lẫn tổ chức tín dụng.

Khi bị xếp vào nợ xấu nhóm 5, bạn gần như sẽ bị từ chối mọi yêu cầu vay vốn từ tất cả các ngân hàng và tổ chức tài chính. Hậu quả của việc này kéo dài trong nhiều năm, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống và các kế hoạch tài chính tương lai của bạn.

>>> Xem thêm bài viết: Nợ nhóm 1 2 3 4 5 là gì? cách phân loại nhóm nợ mà bạn phải biết!

 

Ảnh hưởng của nợ xấu

Nợ xấu không chỉ đơn thuần là việc bạn chưa trả được nợ. Nó tạo ra một chuỗi tác động tiêu cực, gây ra những rào cản đáng kể đối với tài chính cá nhân của bạn. Dưới đây là một số ảnh hưởng lớn nhất mà bạn cần biết:

• Giảm điểm tín dụng (Credit Score): Điểm tín dụng là thước đo uy tín tài chính của bạn. Khi có nợ xấu, điểm tín dụng sẽ sụt giảm nghiêm trọng, khiến bạn trở thành một "khách hàng rủi ro" trong mắt các tổ chức tài chính.

• Hạn chế khả năng vay vốn: Đây là hậu quả rõ ràng nhất. Dù bạn có nhu cầu vay tiền mua nhà, mua xe hay vay tiêu dùng, hồ sơ của bạn sẽ bị từ chối. Ngay cả khi bạn có thể vay, lãi suất cũng sẽ cao hơn rất nhiều so với những người có lịch sử tín dụng tốt.

• Khó khăn khi mở thẻ tín dụng: Nhiều ngân hàng sẽ từ chối cấp thẻ tín dụng mới cho những người có lịch sử nợ xấu.

• Ảnh hưởng đến uy tín: Lịch sử nợ xấu không chỉ là vấn đề với một ngân hàng. Thông tin này được chia sẻ trên hệ thống CIC, khiến mọi tổ chức tín dụng đều biết bạn là ai. Điều này làm giảm uy tín của bạn trong toàn bộ hệ thống tài chính.

• Rủi ro pháp lý: Trong trường hợp xấu nhất, nếu khoản nợ quá lớn và không có thiện chí trả nợ, bạn có thể đối mặt với các thủ tục pháp lý, thậm chí là kiện tụng từ phía ngân hàng.

Cách kiểm tra và xử lý nợ xấu

Hướng dẫn kiểm tra

Việc chủ động kiểm tra lịch sử tín dụng là bước đầu tiên và quan trọng nhất để biết tình trạng tài chính của mình. Dưới đây là các cách bạn có thể thực hiện:

• Kiểm tra trên Website CIC: Bạn có thể đăng ký tài khoản trên website chính thức của CIC (https://cic.gov.vn) để tra cứu thông tin tín dụng cá nhân.

• Thông qua ứng dụng: Tải ứng dụng CIC Credit Connect trên điện thoại di động (có sẵn trên App Store và Google Play).

• Liên hệ trực tiếp ngân hàng: Một số ngân hàng có dịch vụ hỗ trợ khách hàng kiểm tra lịch sử tín dụng.

Hãy kiểm tra định kỳ để nắm rõ tình hình. Việc này giúp bạn phát hiện sớm các sai sót hoặc rủi ro tiềm ẩn.

Cách xử lý

Khi phát hiện mình có nợ xấu, bạn đừng quá hoang mang. Dưới đây là các bước cần làm để giải quyết vấn đề:

• Trả nợ càng sớm càng tốt: Ưu tiên thanh toán khoản nợ gốc và lãi còn lại. Nếu không đủ khả năng trả một lần, hãy liên hệ ngay với ngân hàng để thương lượng phương án trả nợ theo khả năng của mình.

• Thương lượng với ngân hàng: Ngân hàng thường sẵn sàng hỗ trợ khách hàng có thiện chí. Bạn có thể đề xuất cơ cấu lại khoản nợ, giãn nợ hoặc giảm lãi suất.

• Chờ đợi nợ xấu được xóa: Sau khi bạn đã trả hết nợ, thông tin nợ xấu sẽ được xóa khỏi hệ thống CIC sau một khoảng thời gian nhất định (thường là 1-5 năm tùy thuộc vào nhóm nợ).

Lưu ý

Khi đối mặt với nợ xấu, hãy thật cẩn trọng:

• Tuyệt đối không vay thêm: Tránh vay "nóng" hoặc vay từ các tổ chức tín dụng đen để trả nợ. Điều này chỉ làm tình hình tài chính của bạn tồi tệ hơn.

• Lưu giữ chứng từ: Luôn giữ lại hóa đơn, biên lai thanh toán để làm bằng chứng đã trả nợ.

• Bảo vệ thông tin cá nhân: Cảnh giác với các dịch vụ "xóa nợ xấu" không chính thống trên mạng. Đây thường là các chiêu trò lừa đảo.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các bài viết chuyên sâu được HVA tổng hợp, giúp bạn trang bị những thông tin cần thiết nhất.

 

Câu hỏi thường gặp

Nợ xấu có tự mất không? Bao lâu thì hết?

Không, nợ xấu không tự mất đi. Sau khi bạn đã trả hết nợ, thông tin sẽ được xóa khỏi hệ thống CIC sau 1 năm (đối với khoản vay dưới 10 triệu) hoặc 5 năm (đối với khoản vay trên 10 triệu).

Có vay được tiền khi có nợ xấu không?

Rất khó. Hầu hết các ngân hàng sẽ từ chối. Tuy nhiên, một số tổ chức tín dụng phi truyền thống có thể chấp nhận, nhưng đi kèm với lãi suất rất cao.

Làm thế nào để tránh bị liệt vào danh sách nợ xấu?

Luôn thanh toán đúng hạn các khoản vay và thẻ tín dụng. Nếu gặp khó khăn, hãy chủ động liên hệ ngân hàng để xin gia hạn hoặc cơ cấu lại khoản vay.

Nợ xấu ảnh hưởng đến mở thẻ tín dụng không?

Có. Lịch sử nợ xấu là lý do phổ biến nhất khiến đơn mở thẻ tín dụng bị từ chối.

Cách nhận biết khi bị liệt vào nợ xấu?

Bạn sẽ nhận được thông báo từ ngân hàng về khoản vay quá hạn. Đồng thời, bạn có thể tự kiểm tra trên hệ thống CIC.

Việc hiểu và quản lý nợ xấu không chỉ là giải pháp tình thế mà còn là nền tảng vững chắc để xây dựng một tương lai tài chính ổn định. Một lịch sử tín dụng sạch sẽ không chỉ giúp bạn dễ dàng tiếp cận các sản phẩm tài chính với lãi suất ưu đãi mà còn thể hiện sự uy tín và trách nhiệm của bản thân. Hãy coi việc kiểm tra và bảo vệ lịch sử tín dụng như một thói quen tốt, giống như việc chăm sóc sức khỏe cá nhân. Chủ động, minh bạch và có trách nhiệm với các khoản vay sẽ giúp bạn luôn tự tin trước mọi cơ hội tài chính và đạt được các mục tiêu lớn trong cuộc sống.

Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp đầu tư toàn diện, đa dạng các lớp tài sản để tối ưu hóa lợi nhuận mà chưa tìm được nền tảng phù hợp, bạn có thể liên hệ với HVA qua Hotline 1900 255 819. Với kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn tài chính và đầu tư công nghệ, đội ngũ chuyên viên của chúng tôi sẽ tư vấn tận tình, giúp bạn xây dựng danh mục đầu tư thông minh và hiệu quả.