Cắt lỗ là gì? học cách cắt lỗ và đặt lệnh stop loss hiệu quả

Đang mắc kẹt trong những khoản thua lỗ và không biết cách thoát ra? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn kiến thức chuyên sâu về cắt lỗ là gì, cách sử dụng lệnh stop loss một cách hiệu quả và những nguyên tắc vàng để bảo vệ nguồn vốn. Hãy đọc ngay!

Giới thiệu

Trong thế giới đầu tư đầy biến động, việc bảo toàn vốn luôn là nguyên tắc hàng đầu. Cắt lỗ, hay còn gọi là Stop Loss, chính là hành động chủ động đóng một vị thế đang thua lỗ để ngăn chặn thiệt hại lớn hơn.

Việc cắt lỗ là cần thiết bởi không ai có thể dự đoán chính xác 100% diễn biến của thị trường. Khi xu hướng đi ngược lại với phân tích ban đầu, việc chấp nhận một khoản lỗ nhỏ sẽ giúp bạn bảo vệ phần lớn tài sản và giữ lại nguồn vốn để tìm kiếm cơ hội mới.

Để tự động hóa quá trình này, các nhà đầu tư sử dụng lệnh stop loss. Đây là một loại lệnh chờ được thiết lập sẵn, khi giá tài sản giảm xuống một mức nhất định, hệ thống sẽ tự động thực hiện lệnh bán, giúp bạn thoát khỏi vị thế mà không cần phải theo dõi thị trường liên tục.

Ví dụ, một nhà đầu tư mua cổ phiếu A với giá 50.000 VNĐ. Anh ta dự đoán giá sẽ tăng, nhưng cũng phòng ngừa rủi ro bằng cách đặt một lệnh stop loss ở mức 45.000 VNĐ. Khi giá cổ phiếu giảm xuống 45.000 VNĐ, lệnh stop loss sẽ tự động kích hoạt, bán đi cổ phiếu và giúp anh ta tránh được khoản lỗ lớn hơn nếu giá tiếp tục giảm.

Các loại lệnh stop loss phổ biến

Để sử dụng lệnh stop loss hiệu quả, bạn cần nắm rõ các loại lệnh khác nhau và ưu nhược điểm của chúng.

Lệnh stop loss cố định

Đây là loại lệnh stop loss đơn giản và phổ biến nhất.

• Định nghĩa: Bạn sẽ đặt một mức giá cụ thể để kích hoạt lệnh bán.

• Ưu điểm: Dễ thiết lập, phù hợp với người mới bắt đầu. Mức rủi ro được xác định rõ ràng ngay từ đầu.

• Nhược điểm: Thiếu linh hoạt. Nếu thị trường có những biến động nhỏ, đột ngột, lệnh có thể bị kích hoạt sớm, khiến bạn mất vị thế tốt.

Ví dụ: Bạn mua cổ phiếu X ở giá 100.000 VNĐ và quyết định cắt lỗ nếu nó giảm 10%. Bạn sẽ đặt một lệnh stop loss cố định ở mức giá 90.000 VNĐ.

Lệnh trailing stop loss

Đây là một loại lệnh stop loss thông minh hơn, giúp bảo vệ lợi nhuận đã đạt được.

• Định nghĩa: Lệnh này sẽ tự động điều chỉnh điểm cắt lỗ theo sau giá thị trường. Khi giá tăng, điểm stop loss sẽ được nâng lên, nhưng khi giá giảm, nó sẽ đứng yên.

• Ưu điểm: Vừa bảo vệ được vốn, vừa giúp bạn chốt lời tự động khi thị trường đảo chiều.

• Nhược điểm: Phức tạp hơn để sử dụng và không phải nền tảng nào cũng hỗ trợ loại lệnh này.

Ví dụ: Bạn mua cổ phiếu Y với giá 100.000 VNĐ và đặt trailing stop loss 10%. Khi giá tăng lên 120.000 VNĐ, điểm cắt lỗ sẽ tự động nâng lên 108.000 VNĐ (120.000 - 10%). Nếu giá giảm về 108.000 VNĐ, lệnh sẽ được kích hoạt, đảm bảo bạn vẫn có lời.

Lệnh stop limit và các biến thể khác

Lệnh stop limit kết hợp giữa lệnh stop loss và lệnh giới hạn (limit order).

• Cơ chế: Khi giá đạt đến mức giá dừng (stop price), một lệnh giới hạn sẽ được tạo ra với mức giá giới hạn (limit price) mà bạn đã đặt.

• Lợi ích: Giúp bạn kiểm soát mức giá bán, tránh trường hợp lệnh bị khớp ở mức giá quá thấp trong thị trường biến động mạnh.

• Hạn chế: Lệnh có thể không được khớp nếu giá thị trường không chạm đến mức giá giới hạn của bạn.

Ngoài ra, còn có các loại lệnh phức tạp hơn như time-based stop loss (dựa trên thời gian) hay volatility stop loss (dựa trên biến động giá).

Để dễ hình dung, dưới đây là bảng so sánh chi tiết:

Cách đặt stop loss

Việc biết cách đặt stop loss đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo chiến lược của bạn được thực thi. Dù giao dịch trên nền tảng chứng khoán, Forex hay tiền điện tử, quy trình cơ bản thường bao gồm các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị và đăng nhập tài khoản

Đảm bảo bạn đã đăng nhập vào tài khoản giao dịch và tài sản của bạn đang ở trạng thái mở (chưa bán).

Bước 2: Chọn tài sản và giao diện đặt lệnh

Vào màn hình giao dịch của tài sản bạn muốn đặt lệnh.

Bước 3: Thiết lập lệnh

Tìm mục "Đặt lệnh" hoặc "Stop Loss" trên giao diện.

• Chọn loại lệnh: Thường là "Stop" hoặc "Stop-Limit".

• Nhập mức giá kích hoạt (Stop Price): Đây là mức giá mà bạn quyết định cắt lỗ.

• Nhập mức giá giới hạn (Limit Price, nếu có): Đây là mức giá bán cụ thể của lệnh.

• Nhập khối lượng: Số lượng cổ phiếu/tài sản bạn muốn bán.

Bước 4: Xác nhận lệnh

Kiểm tra lại toàn bộ thông tin và nhấn "Xác nhận" để gửi lệnh vào hệ thống.

Lưu ý quan trọng: Hãy đảm bảo mức giá cắt lỗ của bạn không quá gần giá mua để tránh việc bị bán ra bởi những dao động nhỏ. Đồng thời, không nên đặt quá xa để tránh thua lỗ nặng.

Khi nào nên cắt lỗ?

Việc quyết định khi nào nên cắt lỗ không chỉ là một con số, mà là cả một chiến lược và kỷ luật.

Các chỉ báo kỹ thuật

Bạn có thể dựa vào các chỉ báo kỹ thuật để xác định điểm cắt lỗ hợp lý:

• Vùng Hỗ trợ/Kháng cự: Đặt lệnh stop loss ngay dưới vùng hỗ trợ quan trọng. Khi giá xuyên thủng vùng này, đó là dấu hiệu xu hướng giảm đã bắt đầu.

• Đường trung bình động (MA): Khi giá giảm và cắt xuống dưới các đường MA quan trọng (như MA50, MA200), đó có thể là một tín hiệu bán mạnh.

• Phân tích Fibonacci: Sử dụng các mức Fibonacci thoái lui để xác định các điểm đảo chiều tiềm năng và đặt cắt lỗ bên dưới các mức đó.

Nguyên tắc "sống còn" trong đầu tư

Nguyên tắc vàng của việc cắt lỗ là "giới hạn thua lỗ". Bạn phải luôn xác định trước mức rủi ro tối đa có thể chấp nhận trên mỗi giao dịch.

Một nguyên tắc phổ biến là chỉ mạo hiểm 1-2% tổng số vốn cho mỗi giao dịch. Khi khoản lỗ đạt đến ngưỡng này, bạn cần cắt lỗ ngay lập tức, không do dự, để bảo toàn phần vốn còn lại.

Tâm lý nhà đầu tư

Tâm lý là rào cản lớn nhất đối với việc cắt lỗ. Cảm giác tiếc nuối, hy vọng giá sẽ "hồi phục" thường khiến nhà đầu tư chần chừ và gồng lỗ.

Để kiểm soát tâm lý, hãy:

• Lập kế hoạch trước: Xác định điểm cắt lỗ ngay khi mở vị thế và tuân thủ tuyệt đối.

• Tin tưởng vào chiến lược: Coi cắt lỗ là một phần tất yếu của giao dịch, giúp bạn "mua" lại cơ hội ở những giao dịch tốt hơn.

• Tránh theo dõi thị trường quá nhiều: Điều này có thể gây ra cảm xúc tiêu cực và đưa ra những quyết định thiếu khách quan.

Các sai lầm phổ biến

Để tránh những rủi ro không đáng có, bạn cần nhận biết và phòng tránh các sai lầm sau:

• Đặt stop loss quá gần hoặc quá xa: Nếu đặt quá gần, lệnh có thể bị kích hoạt bởi biến động nhỏ. Nếu quá xa, khoản lỗ sẽ vượt quá mức chấp nhận được.

• Khắc phục: Sử dụng các chỉ báo kỹ thuật như vùng hỗ trợ/kháng cự để xác định điểm đặt hợp lý.

• Không tuân thủ kỷ luật: Thay đổi điểm cắt lỗ khi giá bắt đầu đi ngược lại.

• Khắc phục: Hãy tuân thủ kế hoạch ban đầu, đừng để cảm xúc chi phối. Một khi đã đặt lệnh, hãy để thị trường quyết định.

• Bỏ qua yếu tố tâm lý: Quyết định theo cảm tính, hy vọng giá sẽ "hồi phục".

• Khắc phục: Hiểu rằng cắt lỗ là để bảo toàn vốn, không phải là thất bại. Hãy chấp nhận nó như một phần của cuộc chơi.

• Sử dụng stop loss không đúng cách: Không nắm rõ cách thức hoạt động của từng loại lệnh.

• Khắc phục: Dành thời gian nghiên cứu và thực hành trên các tài khoản demo trước khi áp dụng vào giao dịch thực tế.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các bài viết chuyên sâu được HVA tổng hợp, giúp bạn trang bị những thông tin cần thiết nhất.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Cách đặt stop loss an toàn và đúng cách?

Bạn có thể đặt lệnh stop loss dựa trên các chỉ báo kỹ thuật (vùng hỗ trợ, đường MA) hoặc theo một tỷ lệ phần trăm cố định trên tổng vốn.

Khi nào nên cắt lỗ trong đầu tư chứng khoán, forex?

Bạn nên cắt lỗ ngay khi giá tài sản vượt quá mức rủi ro tối đa đã định trước, hoặc khi các chỉ báo kỹ thuật cho thấy xu hướng đảo chiều mạnh mẽ.

Stop loss có thể dùng cho tiền điện tử không?

Có. Lệnh stop loss được sử dụng rộng rãi trên các sàn giao dịch tiền điện tử để bảo vệ nhà đầu tư khỏi sự biến động giá cực lớn của thị trường này.

Cắt lỗ không phải là thất bại, mà là một chiến lược sống còn giúp bạn bảo vệ vốn, quản lý rủi ro và tồn tại lâu dài trên thị trường. Việc áp dụng thành thạo lệnh stop loss và hiểu rõ khi nào nên cắt lỗ sẽ giúp bạn loại bỏ cảm xúc khỏi quyết định đầu tư, tuân thủ kỷ luật và biến những thua lỗ nhỏ thành bài học quý giá.

Hãy nhớ rằng, mục tiêu của đầu tư không phải là tránh thua lỗ hoàn toàn, mà là kiểm soát và giới hạn nó. Bằng cách trang bị đầy đủ kiến thức về cắt lỗ là gì và cách đặt stop loss hiệu quả, bạn đã tiến một bước vững chắc trên con đường trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp và tự tin.

Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp đầu tư toàn diện, đa dạng các lớp tài sản để tối ưu hóa lợi nhuận mà chưa tìm được nền tảng phù hợp, bạn có thể liên hệ với HVA qua Hotline 1900 255 819. Với kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn tài chính và đầu tư công nghệ, đội ngũ chuyên viên của chúng tôi sẽ tư vấn tận tình, giúp bạn xây dựng danh mục đầu tư thông minh và hiệu quả.