Call margin là gì? cách tính call margin chi tiết nhất

Lo sợ bị call margin làm mất tiền? Đừng hoảng loạn! Bài viết này sẽ giải thích chi tiết call margin là gì, khi nào bị call margin, và cách phòng tránh hiệu quả.

Giới thiệu

Trong đầu tư chứng khoán, margin là công cụ mạnh mẽ cho phép nhà đầu tư vay tiền từ công ty chứng khoán để mua thêm cổ phiếu. Tuy nhiên, đi kèm với lợi nhuận tiềm năng là rủi ro bị call margin.

Call margin và margin call là hai thuật ngữ quan trọng nhưng thường gây nhầm lẫn cho nhà đầu tư mới. Hiểu rõ chúng không chỉ giúp bạn tối ưu hóa lợi nhuận mà còn là tấm lá chắn bảo vệ tài khoản của bạn khỏi những tổn thất nghiêm trọng. Công ty chứng khoán sẽ đưa ra margin call để bảo vệ cả chính họ và thị trường, nhưng mục tiêu cuối cùng của bạn là kiểm soát rủi ro và không bao giờ phải nhận thông báo đó.

Khái niệm

Để làm chủ cuộc chơi, bạn cần nắm rõ hai khái niệm cốt lõi này.

Call margin là gì?

Call margin là một yêu cầu từ công ty chứng khoán (broker) gửi tới nhà đầu tư, yêu cầu bổ sung tiền ký quỹ hoặc bán bớt tài sản để đưa tỷ lệ ký quỹ về mức an toàn. Yêu cầu này được đưa ra khi giá trị tài sản trong tài khoản ký quỹ giảm xuống dưới một ngưỡng nhất định, thường được gọi là "mức ký quỹ bảo toàn".

Ví dụ:

Bạn mua cổ phiếu ABC trị giá 100 triệu đồng, sử dụng 50 triệu tiền của mình và vay 50 triệu từ công ty chứng khoán. Khi giá cổ phiếu ABC giảm mạnh, giá trị tài sản ròng (equity) của bạn có thể giảm xuống còn 30 triệu. Lúc này, công ty chứng khoán sẽ gửi một call margin (yêu cầu ký quỹ) để bạn nộp thêm tiền mặt vào tài khoản, đưa tỷ lệ tài sản ròng về mức an toàn theo quy định.

Margin call là gì?

Margin call là thông báo chính thức từ công ty chứng khoán gửi tới nhà đầu tư khi tài khoản ký quỹ của họ không còn đủ an toàn. Đây là một cảnh báo và cũng là một mệnh lệnh.

Khi nhận được margin call, nhà đầu tư phải thực hiện một trong hai hành động sau trong một khoảng thời gian nhất định (thường là 1-2 ngày làm việc):

• Nộp thêm tiền mặt (bổ sung ký quỹ) vào tài khoản.

• Bán một phần hoặc toàn bộ số cổ phiếu đang nắm giữ để giảm mức vay và tăng tỷ lệ ký quỹ.

Nếu nhà đầu tư không làm gì, công ty chứng khoán sẽ tự động bán một phần tài sản (force sell) để thu hồi khoản vay, dẫn đến thua lỗ đáng kể. Do đó, margin call là gì trong thực tế chính là "hồi chuông cảnh tỉnh" cuối cùng.

Nhà đầu tư người Việt lo lắng trước cảnh báo margin call

Call margin chéo là gì và sự khác biệt với call margin thông thường

Nhiều nhà đầu tư có danh mục đa dạng, với nhiều cổ phiếu khác nhau. Khi đó, khái niệm call margin chéo là gì trở nên cực kỳ quan trọng.

Định nghĩa

Call margin chéo (cross margin call) là một hình thức margin call áp dụng trên toàn bộ danh mục đầu tư thay vì từng mã cổ phiếu riêng lẻ. Trong cơ chế này, công ty chứng khoán sẽ tính toán tỷ lệ ký quỹ dựa trên tổng giá trị tài sản và tổng khoản vay của bạn.

Điều này có nghĩa là, nếu một mã cổ phiếu giảm giá mạnh, giá trị tài sản của bạn có thể được "gánh" bởi các mã cổ phiếu khác đang tăng giá. Call margin chéo thường chỉ xảy ra khi tổng giá trị danh mục giảm xuống dưới mức ký quỹ bảo toàn, mang lại sự linh hoạt hơn cho nhà đầu tư.

So sánh call margin chéo với call margin thông thường

Khi nào bị call margin?

Một trong những câu hỏi quan trọng nhất với nhà đầu tư là khi nào bị call margin. Việc này xảy ra khi tỷ lệ ký quỹ (hay còn gọi là tỷ lệ tài sản ròng) của bạn giảm xuống dưới một ngưỡng nhất định, gọi là tỷ lệ ký quỹ bảo toàn (maintenance margin).

Các yếu tố chính quyết định bạn có bị call margin hay không bao gồm:

• Tỷ lệ ký quỹ bảo toàn: Đây là mức tối thiểu mà công ty chứng khoán yêu cầu bạn phải duy trì. Tùy thuộc vào từng công ty và loại cổ phiếu, tỷ lệ này có thể là 30% hoặc 35%.

• Biến động giá cổ phiếu: Đây là yếu tố trực tiếp nhất. Khi giá cổ phiếu bạn đang vay giảm, giá trị tài sản ròng của bạn cũng giảm theo, làm cho tỷ lệ ký quỹ giảm.

• Giá trị khoản vay: Nếu bạn vay càng nhiều so với tài sản ban đầu, rủi ro bị call margin càng cao.

Cách kiểm tra dấu hiệu bị call margin:

Hầu hết các ứng dụng giao dịch chứng khoán đều có mục "tình trạng tài khoản" hoặc "tỷ lệ ký quỹ". Bạn nên kiểm tra thường xuyên để biết được tỷ lệ ký quỹ hiện tại của mình. Nếu tỷ lệ này tiến gần đến mức bảo toàn, đó là một dấu hiệu cảnh báo.

Cách tính call margin

Hiểu cách tính call margin trong chứng khoán là gì sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc quản lý tài khoản.

Công thức tính tỷ lệ ký quỹ

​Tỷ Lệ Ký Quỹ(Margin Ratio) = Giá trị tài sån ròng(Equity)/Tổng giá trị tài sån(Market Value)

• Giá trị tài sản ròng (Equity) = Tổng giá trị tài sản – Khoản nợ vay.

• Tổng giá trị tài sản (Market Value) = Số lượng cổ phiếu x Giá thị trường.

Ví dụ minh họa

Giả sử bạn mua 1,000 cổ phiếu XYZ với giá 100,000 đồng/cổ phiếu.

• Tổng giá trị tài sản: 1,000 x 100,000 = 100 triệu đồng.

• Bạn vay 50 triệu, tiền của bạn là 50 triệu.

• Khoản nợ vay: 50 triệu.

• Tỷ lệ ký quỹ ban đầu: 50 triệu / 100 triệu = 50%. (Giả sử mức ký quỹ ban đầu tối thiểu là 50%).

• Tỷ lệ ký quỹ bảo toàn (maintenance margin): 35%.

Tình huống: Giá cổ phiếu XYZ giảm xuống 70,000 đồng/cổ phiếu.

• Tổng giá trị tài sản mới: 1,000 x 70,000 = 70 triệu đồng.

• Giá trị tài sản ròng mới: 70 triệu – 50 triệu (khoản nợ không đổi) = 20 triệu đồng.

• Tỷ lệ ký quỹ mới: 20 triệu / 70 triệu = 28.57%.

Vì 28.57% < 35% (tỷ lệ ký quỹ bảo toàn), bạn sẽ bị call margin.

Người bị call margin nên làm gì?

Khi nhận được thông báo margin call, đừng hoang mang. Đây là lúc bạn cần hành động một cách bình tĩnh và quyết đoán.

Các bước hành động cơ bản

1. Đánh giá tình hình: Kiểm tra lại toàn bộ danh mục, xác định nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng.

2. Bổ sung tiền ký quỹ: Nếu có đủ tiền mặt, đây là giải pháp nhanh và hiệu quả nhất để đưa tài khoản về mức an toàn.

3. Bán bớt tài sản: Nếu không có sẵn tiền mặt, hãy xem xét bán bớt một phần cổ phiếu yếu kém hoặc đã đạt lợi nhuận để giảm khoản vay.

4. Liên hệ với môi giới: Trao đổi với nhân viên môi giới của bạn để nhận được lời khuyên và hỗ trợ kịp thời.

Checklist phòng tránh call margin hiệu quả

• Quản lý rủi ro chặt chẽ: Không bao giờ sử dụng toàn bộ hạn mức margin.

• Đa dạng hóa danh mục: Tránh tập trung vào một hoặc hai mã cổ phiếu.

• Thiết lập điểm dừng lỗ (stop-loss): Luôn xác định trước điểm cắt lỗ để tự động bán cổ phiếu khi giá giảm.

• Theo dõi tài khoản thường xuyên: Chủ động kiểm tra tỷ lệ ký quỹ hàng ngày, đặc biệt trong các phiên thị trường biến động mạnh.

Biểu đồ giảm tỷ lệ ký quỹ xuống dưới mức bảo toàn

Các rủi ro và hậu quả của việc bị call margin

Bị call margin không chỉ là một thông báo đơn thuần mà còn kéo theo nhiều hậu quả nghiêm trọng.

• Mất mát tài chính: Bị call margin đồng nghĩa với việc bạn phải bán cổ phiếu trong tình trạng thua lỗ.

• Bán giải chấp (force sell): Nếu bạn không bổ sung tiền kịp thời, công ty chứng khoán sẽ tự động bán cổ phiếu với giá thị trường. Việc này có thể gây tổn thất nặng nề, đặc biệt khi giá đang giảm sâu.

• Ảnh hưởng tâm lý: Liên tục nhận thông báo margin call có thể gây căng thẳng, hoang mang, dẫn đến những quyết định sai lầm trong đầu tư.

So sánh call margin trong chứng khoán với các thị trường khác

Cơ chế margin call không chỉ tồn tại trong chứng khoán mà còn ở các thị trường tài chính khác.

Thuật ngữ liên quan và giải thích nhanh

• Ký quỹ (Margin): Việc sử dụng tiền vay từ công ty chứng khoán để mua chứng khoán.

• Ký quỹ ban đầu (Initial Margin): Số tiền tối thiểu ban đầu bạn phải có trong tài khoản để bắt đầu giao dịch ký quỹ.

• Ký quỹ bảo toàn (Maintenance Margin): Mức ký quỹ tối thiểu phải duy trì để tránh bị call margin.

• Bán giải chấp (Force Sell): Hành động tự động của công ty chứng khoán bán tài sản của bạn để thu hồi nợ khi bạn không bổ sung ký quỹ kịp thời.

Đừng để thiếu kiến thức cản trở hành trình đầu tư của bạn. Khám phá những bước đi và kinh nghiệm đã được đúc kết để chuẩn bị tốt nhất.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các bài viết về đầu tư chuyên sâu được HVA tổng hợp, giúp bạn trang bị những thông tin cần thiết để tự tin chinh phục mọi cơ hội.

Danh mục đầu tư đa dạng giúp giảm rủi ro margin call

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

• Call margin có lúc nào gây mất tiền không?
  Có. Bị call margin có thể dẫn đến việc bạn phải bán cổ phiếu lỗ để bù đắp, hoặc bị bán giải chấp (force sell) với giá không mong muốn, dẫn đến tổn thất tài chính.

• Cách tránh call margin ra sao?
  Luôn giữ tỷ lệ ký quỹ ở mức an toàn, không vay quá nhiều so với khả năng chịu đựng của mình và đặt lệnh cắt lỗ.

• Call margin chéo có nguy hiểm hơn không?
  Nó có thể nguy hiểm hơn nếu toàn bộ thị trường giảm. Tuy nhiên, nó cũng linh hoạt hơn trong điều kiện thị trường ổn định.

• Xử lý ra sao nếu không kịp nộp tiền ký quỹ?
  Công ty chứng khoán sẽ tự động bán một phần hoặc toàn bộ tài sản của bạn để thu hồi nợ.

• Các công ty chứng khoán có chính sách margin tốt ở Việt Nam?
  Các công ty chứng khoán lớn như SSI, VNDirect, TCBS... đều có chính sách rõ ràng và công khai. Bạn nên tìm hiểu kỹ và lựa chọn nơi phù hợp.

Tóm tắt và kết luận

Call margin không phải là một "cơn ác mộng" không thể tránh khỏi. Đó là một cơ chế quản lý rủi ro cần thiết trong thị trường chứng khoán. Việc hiểu rõ call margin là gì, khi nào bị call margin, và cách thức xử lý sẽ giúp bạn kiểm soát rủi ro, bảo vệ tài sản và đưa ra những quyết định đầu tư thông minh hơn.

Hãy luôn xem việc quản lý ký quỹ là một phần không thể thiếu trong chiến lược đầu tư của bạn. Theo dõi tỷ lệ ký quỹ thường xuyên và đừng ngần ngại bổ sung tiền khi cần thiết. Bằng cách đó, bạn sẽ làm chủ được cuộc chơi và không bao giờ phải lo lắng khi nhận được một cuộc gọi thông báo margin call từ công ty chứng khoán.

Bạn đã sẵn sàng để quản lý rủi ro hiệu quả hơn chưa? Hãy bắt đầu bằng cách kiểm tra tỷ lệ ký quỹ của mình ngay hôm nay!

Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp đầu tư toàn diện, đa dạng các lớp tài sản để tối ưu hóa lợi nhuận mà chưa tìm được nền tảng phù hợp, bạn có thể liên hệ với HVA qua Hotline 1900 255 819. Với kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn tài chính và đầu tư công nghệ, đội ngũ chuyên viên của chúng tôi sẽ tư vấn tận tình, giúp bạn xây dựng danh mục đầu tư thông minh và hiệu quả.