Nhà nước in tiền dựa trên cơ sở nào?

Bạn băn khoăn nhà nước in tiền dựa trên cơ sở nào? Bài viết giải đáp chi tiết về quy định in tiền của ngân hàng trung ương và cơ sở kinh tế, pháp lý vững chắc.

Bạn có bao giờ tự hỏi: tại sao tiền lại xuất hiện trong ví chúng ta, và nhà nước in tiền dựa vào đâu? Nỗi lo về việc chính phủ "tự ý" in tiền để chi tiêu dường như không phải là hiếm. Trên thực tế, quá trình này được kiểm soát chặt chẽ bởi các cơ sở pháp lý và  kinh tế vĩ mô.

Tổng quan

Khái niệm

Nhà nước in tiền là một hoạt động kinh tế vĩ mô, trong đó một quốc gia phát hành tiền tệ mới vào lưu thông. Khác với tiền điện tử hay tiền kỹ thuật số do các tổ chức tư nhân tạo ra, tiền giấy và tiền kim loại được phát hành bởi cơ quan có thẩm quyền duy nhất của nhà nước. Tại Việt Nam, hoạt động này được quy định và quản lý chặt chẽ theo luật pháp.

Vai trò

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (SBV) là cơ quan duy nhất được nhà nước trao quyền phát hành tiền tệ. Quyền hạn này được quy định rõ trong Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Việc tập trung quyền lực in tiền vào một cơ quan trung ương giúp đảm bảo tính thống nhất, an toàn và ổn định của đồng tiền quốc gia. Nó ngăn chặn tình trạng in tiền tùy tiện, gây ra lạm phát mất kiểm soát và rối loạn thị trường.

Mục đích

Việc in tiền không chỉ là một thủ tục hành chính đơn thuần mà còn là công cụ quan trọng để điều tiết nền kinh tế. Các mục đích chính bao gồm:

• Đảm bảo dòng chảy tiền tệ: Bổ sung lượng tiền bị hao mòn, rách nát, hay thiếu hụt trong quá trình lưu thông.

• Điều tiết kinh tế vĩ mô: Thông qua việc phát hành tiền, ngân hàng trung ương có thể thực thi chính sách tiền tệ, như cung cấp thanh khoản cho hệ thống ngân hàng hoặc thực hiện các nghiệp vụ thị trường mở để kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

• Phục vụ tăng trưởng kinh tế bền vững: Lượng tiền in ra cần được cân đối với nhu cầu phát triển của nền kinh tế để đảm bảo không gây ra lạm phát.

 

Cơ sở pháp lý và chính sách

Các văn bản pháp luật quy định

Nhà nước in tiền dựa trên cơ sở nào? Câu trả lời chính là các văn bản pháp luật. Hoạt động này được quy định chi tiết trong một hệ thống văn bản pháp lý chặt chẽ, bao gồm:

• Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: Điều 3, Khoản 2 quy định: "Ngân hàng Nhà nước thực hiện chức năng là cơ quan của Chính phủ, Ngân hàng trung ương của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam; thực hiện chức năng quản lý nhà nước về tiền tệ, hoạt động ngân hàng và ngoại hối; phát hành tiền giấy, tiền kim loại và bảo vệ giá trị đồng tiền Việt Nam...".

• Nghị định của Chính phủ về phát hành tiền: Quy định chi tiết về quy trình, thẩm quyền và trách nhiệm của các bên liên quan.

• Thông tư, quyết định của Ngân hàng Nhà nước: Hướng dẫn cụ thể về việc quản lý và lưu thông tiền tệ.

Tiêu chí để nhà nước quyết định lượng tiền in

Quyết định nhà nước dựa vào đâu để in tiền là một quá trình phức tạp, dựa trên nhiều chỉ số kinh tế vĩ mô quan trọng. Căn cứ chính bao gồm:

• Mức lạm phát: Ngân hàng Trung ương luôn phải cân nhắc kỹ lưỡng để lượng tiền phát hành không gây ra lạm phát vượt ngưỡng mục tiêu.

• Nhu cầu thanh khoản của nền kinh tế: Lượng tiền cần in để đáp ứng nhu cầu giao dịch, thanh toán của doanh nghiệp và người dân.

• Dự báo tăng trưởng GDP: Khi nền kinh tế phát triển, nhu cầu về tiền tệ tăng lên. Việc in tiền phù hợp giúp thúc đẩy các hoạt động kinh tế.

• Chính sách tiền tệ: Ngân hàng Trung ương có thể in tiền để thực thi chính sách tiền tệ nới lỏng hoặc thắt chặt, tùy thuộc vào mục tiêu điều hành vĩ mô trong từng giai đoạn.

Quy trình phê duyệt các cơ quan nhà nước

Quy trình phát hành tiền mới được thực hiện hết sức nghiêm ngặt để đảm bảo tính minh bạch và an toàn:

• Đề xuất nhu cầu: Các Cục Phát hành và Kho quỹ thuộc Ngân hàng Nhà nước (SBV) sẽ tổng hợp nhu cầu tiền mặt từ các chi nhánh và tổ chức tín dụng.

• Phân tích và phê duyệt: Hội đồng chính sách tiền tệ Quốc gia và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước sẽ xem xét các yếu tố kinh tế vĩ mô để phê duyệt lượng tiền cần in.

• Lệnh in tiền: Sau khi được phê duyệt, Ngân hàng Nhà nước sẽ ban hành Lệnh in tiền chính thức, giao cho các nhà máy in và đúc tiền thực hiện.

• Giám sát chặt chẽ: Toàn bộ quá trình từ in ấn đến vận chuyển và lưu trữ đều có sự giám sát của các cơ quan chức năng để đảm bảo không có sai sót hay thất thoát.

>>> Xem thêm bài viết: Khi nào nhà nước in tiền? có phải muốn là được?

 

Cơ sở kinh tế và chính sách tiền tệ ảnh hưởng đến việc in tiền

Sự liên hệ giữa chính sách tiền tệ và lượng tiền in ra

Nhà nước in tiền dựa trên cơ sở nào? Đây chính là câu hỏi trọng tâm. Lượng tiền in ra có mối liên hệ mật thiết với chính sách tiền tệ. Ngân hàng Nhà nước sử dụng việc in tiền như một công cụ để điều tiết cung tiền trong nền kinh tế.

• Chính sách tiền tệ nới lỏng: Khi cần kích thích kinh tế, Ngân hàng Nhà nước có thể tăng cung tiền bằng cách in thêm tiền để bơm vào hệ thống ngân hàng.

• Chính sách tiền tệ thắt chặt: Ngược lại, để kiềm chế lạm phát, Ngân hàng Nhà nước sẽ giảm lượng tiền phát hành hoặc thu hồi tiền từ lưu thông.

Các yếu tố kinh tế vĩ mô chi phối việc quyết định in tiền

Quyết định in tiền không chỉ dựa trên nhu cầu vật chất mà còn bị chi phối bởi các yếu tố kinh tế vĩ mô:

• Tăng trưởng kinh tế (GDP): Khi GDP tăng, nhu cầu về tiền tệ để thanh toán, giao dịch cũng tăng theo.

• Mức lạm phát: Lạm phát là kẻ thù của nền kinh tế, và việc in tiền quá mức là nguyên nhân chính gây ra lạm phát. Do đó, kiểm soát lạm phát là ưu tiên hàng đầu.

• Tỷ giá hối đoái: Quyết định in tiền cũng có thể ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái, do đó cần được tính toán cẩn thận.

Các biện pháp đảm bảo không gây lạm phát mất kiểm soát qua in tiền

Để đảm bảo an toàn cho nền kinh tế, các cơ quan chức năng luôn áp dụng các biện pháp kiểm soát:

• Hạn mức phát hành: Ngân hàng Nhà nước đặt ra hạn mức phát hành tiền mới hằng năm.

• Phối hợp với chính sách tài khóa: Chính sách in tiền phải đồng bộ với chính sách chi tiêu của chính phủ để tránh tạo ra áp lực lạm phát.

• Giám sát thị trường: Ngân hàng Nhà nước liên tục theo dõi các chỉ số kinh tế để có những điều chỉnh kịp thời.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các bài viết chuyên sâu được HVA tổng hợp, giúp bạn trang bị những thông tin cần thiết nhất.

 

Câu hỏi thường gặp

1. Ngân hàng Nhà nước có thể tự do in tiền không?

Không. Ngân hàng Nhà nước không được phép in tiền một cách tùy tiện. Việc in tiền phải dựa trên cơ sở pháp lý vững chắc và được tính toán cẩn thận dựa trên các chỉ số kinh tế vĩ mô để tránh lạm phát.

2. Ai quyết định lượng tiền cần in?

Quyết định này do Hội đồng chính sách tiền tệ Quốc gia và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phê duyệt, dựa trên đề xuất của các cơ quan chuyên môn.

3. Tiền in mới được giám sát như thế nào?

Toàn bộ quy trình in tiền, từ khâu sản xuất đến vận chuyển và nhập kho, đều được giám sát chặt chẽ bởi các cơ quan chức năng, nhằm đảm bảo tính bảo mật và minh bạch.

Việc nhà nước in tiền dựa trên cơ sở nào không phải là một bí mật mà được quy định rõ ràng trong pháp luật và các nguyên tắc kinh tế. Quá trình này được kiểm soát chặt chẽ bởi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, dựa trên cơ sở pháp lý vững chắc và các chỉ số kinh tế vĩ mô. Hiểu rõ về quy định in tiền của ngân hàng trung ương giúp chúng ta nhận thấy rằng, việc phát hành tiền tệ là một hoạt động có trách nhiệm, minh bạch, nhằm đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững của nền kinh tế quốc gia. Niềm tin vào đồng tiền chính là niềm tin vào sự quản lý hiệu quả của nhà nước.

Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp đầu tư toàn diện, đa dạng các lớp tài sản để tối ưu hóa lợi nhuận mà chưa tìm được nền tảng phù hợp, bạn có thể liên hệ với HVA qua Hotline 1900 255 819. Với kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn tài chính và đầu tư công nghệ, đội ngũ chuyên viên của chúng tôi sẽ tư vấn tận tình, giúp bạn xây dựng danh mục đầu tư thông minh và hiệu quả.