Lợi ích của việc tiết kiệm tiền và tầm quan trọng trong cuộc sống

Lợi ích của việc tiết kiệm tiền không chỉ dừng lại ở việc tích lũy tài sản, mà còn mang đến sự an tâm, tự do tài chính và khả năng đạt được những mục tiêu lớn trong cuộc sống.

Tiết kiệm tiền là gì?

Tiết kiệm tiền là hành động giữ lại một phần thu nhập của bạn thay vì chi tiêu toàn bộ ngay lập tức. Đây là nền tảng quan trọng của quản lý tài chính cá nhân, giúp bạn tạo ra một khoản dự trữ để đối phó với các nhu cầu trong tương lai.

Về bản chất, lợi ích của tiết kiệm xuất phát từ việc bạn có ý thức kiểm soát dòng tiền của mình. Thay vì để tiền "chảy đi" một cách vô thức, bạn chủ động quyết định phần nào cần giữ lại để phục vụ cho các mục tiêu dài hạn.

Phân biệt tiết kiệm và đầu tư

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa tiết kiệm và đầu tư. Dưới đây là sự khác biệt cơ bản:

Các khái niệm quan trọng cần biết

• Tiết kiệm ngắn hạn: Dành cho các mục tiêu trong vòng 1-3 năm như mua điện thoại mới, đi du lịch, hoặc trang trải chi phí đột xuất. Số tiền này thường được gửi ở các kênh có tính thanh khoản cao.

• Tiết kiệm dài hạn: Phục vụ cho các kế hoạch từ 5 năm trở lên như mua nhà, chi phí giáo dục con cái, hoặc quỹ hưu trí. Bạn có thể chọn các sản phẩm tiết kiệm có kỳ hạn dài hơn để nhận lãi suất tốt hơn.

• Quỹ khẩn cấp: Đây là khoản tiền dự phòng để đối phó với các tình huống bất ngờ như mất việc, tai nạn, hoặc bệnh tật. Chuyên gia tài chính thường khuyên bạn nên có quỹ khẩn cấp tương đương 3-6 tháng chi tiêu sinh hoạt.

• Lãi suất tiết kiệm: Là tỷ lệ phần trăm mà ngân hàng hoặc tổ chức tài chính trả cho bạn khi bạn gửi tiền. Ví dụ, với lãi suất 5%/năm, nếu bạn gửi 100 triệu đồng, sau một năm bạn sẽ nhận được 5 triệu đồng tiền lãi.

Gia đình đang lên kế hoạch tiết kiệm trong không gian ấm cúng

Lợi ích của việc tiết kiệm tiền

Lợi ích của việc tiết kiệm tiền vượt xa khỏi con số trong tài khoản ngân hàng của bạn. Đây là nền tảng để xây dựng một cuộc sống tài chính ổn định và đạt được các mục tiêu dài hạn.

Lợi ích tài chính

Tạo quỹ dự phòng cho tương lai: 

Cuộc sống luôn có những bất ngờ - xe hỏng, thiết bị điện tử hư, hoặc chi phí y tế đột xuất. Khi bạn có thói quen tiết kiệm tiền, bạn sẽ có nguồn lực để đối phó với những tình huống này mà không cần vay nợ hay rơi vào khủng hoảng tài chính.

Theo nghiên cứu của Federal Reserve, khoảng 40% người Mỹ không thể chi trả cho một khoản chi phí khẩn cấp 400 USD mà không phải vay mượn. Đây là minh chứng cho việc thiếu quỹ dự phòng có thể đẩy con người vào tình thế khó khăn như thế nào.

Giảm áp lực tài chính: 

Khi bạn có khoản tiết kiệm ổn định, bạn không còn phải lo lắng về việc sống "dè sẻn" từng đồng. Ý nghĩa của việc tiết kiệm tiền ở đây là mang lại sự tự do - tự do lựa chọn công việc bạn yêu thích thay vì bắt buộc phải làm vì tiền, tự do từ chối những khoản chi tiêu không cần thiết mà không cảm thấy thiếu thốn.

Tạo nền tảng cho các mục tiêu lớn: 

Mua nhà, khởi nghiệp, du học - những mục tiêu này đều cần vốn ban đầu đáng kể. Việc tiết kiệm tiền đều đặn sẽ giúp bạn tích lũy đủ số vốn cần thiết để biến ước mơ thành hiện thực.

Lợi ích tinh thần và cảm xúc

Cảm giác an toàn và kiểm soát: 

Nghiên cứu tâm lý học cho thấy căng thẳng tài chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây lo âu và trầm cảm. Khi bạn có khoản tiết kiệm, bạn cảm thấy mình đang kiểm soát được cuộc sống, không phải sống trong nỗi lo về ngày mai.

Giảm stress và lo lắng: 

Thay vì thức đêm lo nghĩ "Nếu mình mất việc thì sao?", bạn có thể ngủ ngon hơn khi biết mình có quỹ dự phòng đủ để sống ít nhất 6 tháng. Tầm quan trọng của việc tiết kiệm tiền không chỉ nằm ở con số, mà còn ở sức khỏe tinh thần mà nó mang lại.

Tăng tự tin trong các quyết định tài chính: 

Khi có khoản dự trữ, bạn có thể đàm phán lương tốt hơn, từ chối những công việc không phù hợp, hoặc đầu tư vào các cơ hội kinh doanh mà không sợ rủi ro quá lớn.

Lợi ích xã hội và gia đình

Ổn định tài chính cho gia đình: 

Một gia đình có thói quen tiết kiệm tiền sẽ có khả năng đối phó tốt hơn với khó khăn. Điều này đặc biệt quan trọng khi có con nhỏ - bạn cần đảm bảo chi phí giáo dục, y tế và các nhu cầu phát triển của trẻ.

Xây dựng kỷ luật tài chính: 

Khi bạn thực hành tiết kiệm, bạn cũng đang dạy con cái về giá trị của tiền bạc và tầm quan trọng của việc quản lý tài chính. Đây là bài học vô giá cho thế hệ tiếp theo.

Góp phần vào sự phát triển bền vững: 

Việc tiết kiệm tiền không chỉ có lợi cho cá nhân mà còn giúp nền kinh tế ổn định hơn. Khi nhiều người có thói quen tiết kiệm, họ ít phụ thuộc vào tín dụng tiêu dùng và có khả năng chống đỡ tốt hơn trong các cuộc khủng hoảng kinh tế.

Lợi ích dài hạn

Đảm bảo an ninh khi về già: 

Hệ thống lương hưu tại nhiều quốc gia không đủ để duy trì mức sống thoải mái khi về hưu. Lợi ích của việc tiết kiệm tiền rõ ràng nhất là cho phép bạn tự chủ tài chính ở tuổi già, không phải phụ thuộc vào con cái hay phúc lợi xã hội.

Hỗ trợ giáo dục cho con cái: 

Chi phí giáo dục ngày càng tăng cao. Nếu bắt đầu tiết kiệm sớm, bạn có thể tích lũy đủ để cho con học trường tốt, thậm chí du học mà không phải vay nợ.

Tạo di sản cho thế hệ sau: 

Khi bạn quản lý tài chính tốt và có khoản tiết kiệm đáng kể, bạn không chỉ đảm bảo cuộc sống cho bản thân mà còn có thể để lại tài sản cho con cháu, giúp họ có điểm khởi đầu tốt hơn trong cuộc sống.

Người trẻ sử dụng app HVA để tiết kiệm và đầu tư

Tiết kiệm quan trọng ở mọi giai đoạn cuộc đời

Giai đoạn trẻ (20-30 tuổi): 

Đây là thời điểm vàng để bắt đầu tiết kiệm tiền. Tuy thu nhập có thể chưa cao, nhưng bạn có lợi thế về thời gian - lãi kép sẽ phát huy tác dụng mạnh mẽ trong 30-40 năm tới. Một người bắt đầu tiết kiệm 2 triệu đồng/tháng từ 25 tuổi sẽ có số tiền lớn hơn nhiều so với người bắt đầu tiết kiệm 5 triệu đồng/tháng từ 35 tuổi.

Giai đoạn trung niên (30-50 tuổi): 

Ý nghĩa của việc tiết kiệm tiền ở giai đoạn này là đảm bảo ổn định cho gia đình và chuẩn bị cho tương lai. Bạn cần cân bằng giữa chi phí hiện tại (nuôi con, trả nợ nhà) và tiết kiệm cho nghỉ hưu. Đây cũng là thời điểm thu nhập đạt đỉnh, nên bạn có khả năng tiết kiệm nhiều hơn.

Giai đoạn về già (50+ tuổi): 

Khi đến tuổi nghỉ hưu, tầm quan trọng của việc tiết kiệm tiền càng trở nên rõ ràng. Nếu bạn đã xây dựng quỹ tiết kiệm vững chắc, bạn có thể tận hưởng cuộc sống mà không lo về tài chính. Ngược lại, những người không tiết kiệm phải tiếp tục làm việc hoặc sống trong điều kiện khó khăn.

>>> Xem thêm bài viết: Các thói quen tài chính hiệu quả giúp cải thiện chi tiêu

Rủi ro của việc không có thói quen tiết kiệm

Vòng luẩn quẩn của nợ nần: 

Khi không có khoản dự phòng, bất kỳ chi phí bất ngờ nào cũng buộc bạn phải vay nợ. Lãi suất vay tiêu dùng và thẻ tín dụng thường rất cao (từ 18-30%/năm), khiến bạn rơi vào vòng xoáy nợ khó thoát ra.

Theo báo cáo của ngân hàng trung ương, tỷ lệ nợ xấu cá nhân tăng đáng kể trong những năm gần đây, phần lớn do người dân vay tiêu dùng quá mức và không có kế hoạch tài chính rõ ràng.

Thiếu kế hoạch và mục tiêu tài chính: 

Người không tiết kiệm thường sống theo kiểu "kiếm được bao nhiêu, tiêu hết bấy nhiêu". Họ không có định hướng rõ ràng cho tương lai và dễ bị cuốn vào lối sống tiêu xài vượt quá khả năng.

Phụ thuộc vào người khác: 

Khi gặp khó khăn tài chính, bạn sẽ phải nhờ cậy gia đình, bạn bè hoặc các tổ chức cho vay. Điều này không chỉ tạo áp lực về mặt tài chính mà còn ảnh hưởng đến lòng tự trọng và các mối quan hệ.

Tiết kiệm với sự phát triển kinh tế cá nhân

Xây dựng nền tảng vững chắc: 

Lợi ích của việc tiết kiệm tiền là tạo ra một "bệ đỡ" cho mọi quyết định tài chính của bạn. Khi có tiết kiệm, bạn có thể đầu tư vào việc nâng cao kỹ năng, khởi nghiệp, hoặc chuyển sang công việc tốt hơn mà không lo về rủi ro tài chính.

Tạo thu nhập thụ động: 

Khoản tiết kiệm của bạn có thể được đầu tư để tạo ra thu nhập thụ động từ lãi suất, cổ tức, hoặc cho thuê bất động sản. Đây là bước quan trọng trên con đường đạt được tự do tài chính.

Tăng khả năng chống chịu: 

Trong các cuộc khủng hoảng kinh tế như đại dịch COVID-19, những người có quỹ tiết kiệm vững chắc đã vượt qua khó khăn dễ dàng hơn nhiều so với những người sống dựa vào lương tháng.

Như nhà đầu tư nổi tiếng Warren Buffett từng nói: "Đừng tiết kiệm những gì còn lại sau khi chi tiêu, hãy chi tiêu những gì còn lại sau khi tiết kiệm" Câu nói này thể hiện đúng tầm quan trọng của việc tiết kiệm tiền - đặt tiết kiệm lên hàng đầu, không phải là điều tùy chọn.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các bài viết chuyên sâu được HVA tổng hợp, giúp bạn trang bị những thông tin cần thiết nhất.

Người lớn tuổi thư giãn trong sân vườn, tận hưởng cuộc sống an nhàn

Câu hỏi thường gặp về tiết kiệm tiền

Tiết kiệm bao nhiêu là đủ?

Không có con số cố định áp dụng cho tất cả mọi người, nhưng dưới đây là các nguyên tắc chung:

Theo tỷ lệ phần trăm thu nhập:

• Mức tối thiểu: 10-15% thu nhập hàng tháng

• Mức lý tưởng: 20-30% thu nhập

• Mức tích cực: 40-50% nếu có mục tiêu tài chính lớn

Theo mục đích cụ thể:

• Quỹ khẩn cấp: 3-6 tháng chi tiêu sinh hoạt (thường từ 30-100 triệu đồng tùy mức sống)

• Mua nhà: 20-30% giá trị căn nhà làm tiền trả trước

• Hưu trí: Chuyên gia khuyên bạn nên có ít nhất gấp 10-12 lần chi tiêu hàng năm khi nghỉ hưu

Lợi ích của việc tiết kiệm tiền không phụ thuộc vào con số lớn hay nhỏ, mà quan trọng là tính đều đặn. Bắt đầu với 500,000 đồng/tháng vẫn tốt hơn nhiều so với không tiết kiệm gì.

Nên gửi tiết kiệm ở đâu an toàn và hiệu quả?

Các kênh tiết kiệm phổ biến:

Ngân hàng thương mại:

• Ưu điểm: An toàn, được bảo hiểm tiền gửi, lãi suất ổn định

• Lãi suất hiện tại: 4-6%/năm tùy kỳ hạn

• Phù hợp cho: Quỹ khẩn cấp và tiết kiệm ngắn-trung hạn

Tài khoản tiết kiệm online:

• Ưu điểm: Lãi suất cao hơn, linh hoạt, dễ quản lý

• Nhược điểm: Cần kỷ luật để không rút tiền thường xuyên

• Phù hợp cho: Người trẻ, quen với công nghệ

Trái phiếu chính phủ:

• Ưu điểm: Rất an toàn, lãi suất cạnh tranh (5-7%/năm)

• Nhược điểm: Kỳ hạn dài (2-5 năm), khó thanh khoản

• Phù hợp cho: Tiết kiệm dài hạn, không cần dùng tiền trong vài năm

Có nên tiết kiệm khi còn trẻ?

Đây là một trong những lợi ích của tiết kiệm lớn nhất mà bạn có thể tận dụng.

Lý do nên bắt đầu sớm:

Sức mạnh của lãi kép: Giả sử bạn tiết kiệm 2 triệu đồng/tháng với lãi suất 6%/năm:

• Bắt đầu từ 25 tuổi, đến 55 tuổi bạn sẽ có khoảng 2 tỷ đồng

• Bắt đầu từ 35 tuổi, đến 55 tuổi bạn chỉ có khoảng 930 triệu đồng

• Chênh lệch: Hơn 1 tỷ đồng chỉ vì bắt đầu sớm 10 năm!

Có thời gian học hỏi: Khi còn trẻ, bạn có thể mắc sai lầm và học hỏi mà không ảnh hưởng quá lớn. Càng sớm bắt đầu, càng có nhiều kinh nghiệm quản lý tài chính.

Gánh nặng tài chính nhẹ hơn: Người trẻ thường chưa có nhiều nghĩa vụ tài chính (chưa có con, chưa mua nhà), nên dễ dàng dành ra một phần thu nhập để tiết kiệm tiền hơn.

Xây dựng thói quen tốt: Tầm quan trọng của việc tiết kiệm tiền còn nằm ở việc hình thành kỷ luật tài chính từ sớm, giúp bạn tránh rơi vào bẫy nợ nần và chi tiêu vượt quá khả năng.

Làm cách nào để không bị cám dỗ tiêu xài?

Chiến lược tâm lý:

• Áp dụng quy tắc 30 ngày: Với những món đồ đắt tiền không cần thiết, hãy đợi 30 ngày trước khi quyết định mua. Thường thì sau thời gian này, bạn sẽ quên hoặc không còn muốn nữa.

• Hình dung mục tiêu: Dán ảnh mục tiêu tiết kiệm (căn nhà mơ ước, chuyến du lịch) ở nơi dễ thấy để nhắc nhở bản thân tại sao mình cần kiên trì.

• Tránh "trigger" chi tiêu: Bỏ theo dõi các trang bán hàng trên mạng xã hội, xóa thông tin thẻ tín dụng khỏi các trang mua sắm online, tránh đi shopping khi buồn chán hoặc stress.

Chiến lược thực tế:

• Tách biệt tài khoản: Mở tài khoản riêng cho tiết kiệm, không liên kết với thẻ ATM để giảm cám dỗ rút tiền.

• Sử dụng tiền mặt cho chi tiêu: Nghiên cứu cho thấy người ta tiêu ít hơn khi dùng tiền mặt thay vì thẻ, vì cảm giác "đau" khi phải đưa tiền ra.

• Tìm thú vui thay thế miễn phí: Thay vì shopping hoặc đi ăn nhà hàng đắt tiền, tìm các hoạt động giải trí ít tốn kém như đọc sách, chạy bộ, nấu ăn tại nhà cùng bạn bè.

• Thực hành "cooling-off period": Trước khi mua bất cứ thứ gì trên 500,000 đồng, hãy tự hỏi: "Liệu tôi có còn nhớ đến món này sau 1 tuần không?"

Tiết kiệm trong ngân hàng có rủi ro gì không?

Rủi ro thấp nhưng vẫn cần lưu ý:

• Rủi ro lạm phát: Nếu lãi suất tiết kiệm thấp hơn tỷ lệ lạm phát, giá trị thực của tiền bạn sẽ giảm. Ví dụ: Lãi suất 4%/năm nhưng lạm phát 5%, bạn thực sự đang "lỗ" 1%.

• Giải pháp: Với số tiền lớn và thời gian dài, kết hợp tiết kiệm với các kênh đầu tư khác như quỹ đầu tư, trái phiếu để chống lạm phát tốt hơn.

• Rủi ro ngân hàng: Mặc dù rất hiếm, ngân hàng vẫn có thể gặp khó khăn. Tuy nhiên, ở Việt Nam tiền gửi được bảo hiểm đến 75 triệu đồng/người/ngân hàng.

• Giải pháp: Phân tán tiền vào nhiều ngân hàng nếu số tiền lớn hơn mức bảo hiểm.

Ý nghĩa của việc tiết kiệm tiền trong ngân hàng vẫn là lựa chọn an toàn nhất cho quỹ khẩn cấp và tiết kiệm ngắn hạn. Với mục tiêu dài hạn, bạn có thể cân nhắc đa dạng hóa sang các kênh khác.

Lợi ích của tiết kiệm chỉ đến với những ai hành động, không phải những ai chỉ mơ ước. Tầm quan trọng của việc tiết kiệm tiền trở nên ý nghĩa khi bạn bắt đầu thực hiện nó trong cuộc sống hàng ngày.

Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp đầu tư toàn diện, đa dạng các lớp tài sản để tối ưu hóa lợi nhuận mà chưa tìm được nền tảng phù hợp, bạn có thể liên hệ với HVA qua Hotline 1900 255 819. Với kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn tài chính và đầu tư công nghệ, đội ngũ chuyên viên của chúng tôi sẽ tư vấn tận tình, giúp bạn xây dựng danh mục đầu tư thông minh và hiệu quả.