Thao túng tiền tệ là gì? mặt trái của cuộc đua tỷ giá

Thao túng tiền tệ là gì? Bài viết này sẽ giải thích khái niệm thao túng tiền tệ, các hình thức can thiệp tỷ giá và tác động đến nền kinh tế.

Thế nào là thao túng tiền tệ?

Thế nào là thao túng tiền tệ? Thao túng tiền tệ là hành động một quốc gia cố tình can thiệp vào thị trường ngoại hối để kiểm soát giá trị đồng tiền của mình so với các đồng tiền khác, thường nhằm đạt lợi thế không công bằng trong thương mại quốc tế. Hành động này thường được thực hiện thông qua các biện pháp cụ thể như:

• Can thiệp vào thị trường ngoại hối: Chính phủ hoặc ngân hàng trung ương mua vào hoặc bán ra ngoại tệ với mục tiêu trực tiếp tác động đến tỷ giá hối đoái.

• Duy trì tỷ giá thấp một cách nhân tạo: Quốc gia thao túng cố tình giữ giá trị đồng nội tệ thấp hơn giá trị thực của nó, làm cho hàng hóa xuất khẩu trở nên rẻ hơn và dễ cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế.

• Ưu tiên thặng dư thương mại: Chính sách tiền tệ được thiết kế để tối đa hóa xuất khẩu, tạo ra thặng dư thương mại lớn, bất chấp việc gây mất cân đối tài chính trong nước hoặc quốc tế.

Thế nào là thao túng tiền tệ?

Vậy thao túng tiền tệ nghĩa là gì? Thao túng tiền tệ là việc sử dụng các công cụ chính sách nhằm thay đổi tỷ giá một cách có chủ ý để thu lợi từ thương mại thay vì để thị trường tự điều chỉnh theo quy luật cung cầu. Những hành động này không chỉ làm méo mó hệ thống thương mại toàn cầu mà còn dễ gây xung đột kinh tế giữa các quốc gia.

Hậu quả của thao túng tiền tệ

Hiểu rõ thao túng tiền tệ là gì? Có thể mang lại lợi ích ngắn hạn cho quốc gia thực hiện, nhưng những hậu quả của thao túng tiền tệ lại rất nghiêm trọng, không chỉ đối với nền kinh tế toàn cầu mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chính quốc gia đó. 

 Khi một quốc gia thao túng tiền tệ, họ có thể làm cho hàng hóa xuất khẩu của mình rẻ hơn so với các quốc gia khác, từ đó gây mất cân bằng trong thương mại toàn cầu. Chẳng hạn, Trung Quốc đã từng bị cáo buộc cố tình giữ giá trị đồng Nhân dân tệ (CNY) thấp, giúp hàng hóa Trung Quốc rẻ hơn và có lợi thế cạnh tranh lớn, gây bất lợi cho các quốc gia nhập khẩu.

Khi một quốc gia bị cáo buộc thao túng tiền tệ, các quốc gia đối tác thường phản ứng bằng cách áp dụng thuế quan cao hơn hoặc thực hiện các chính sách bảo hộ thương mại. Điều này tạo ra căng thẳng, dẫn đến các cuộc chiến thương mại, như cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc trong những năm qua, nơi hai bên đánh thuế lẫn nhau, làm gia tăng mâu thuẫn kinh tế.

Việc cố tình giữ tỷ giá đồng nội tệ thấp sẽ làm tăng giá của hàng hóa nhập khẩu, tạo ra áp lực lạm phát trong nước. Lạm phát cao làm giảm sức mua của người dân, đồng thời gây bất ổn kinh tế. Khi đó, niềm tin của nhà đầu tư vào nền kinh tế quốc gia sẽ suy giảm, dẫn đến dòng vốn rút ra khỏi thị trường và ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững.

Một quốc gia bị gắn mác thao túng tiền tệ sẽ gặp phải nhiều khó khăn trong việc duy trì quan hệ kinh tế và ngoại giao. Uy tín quốc gia bị tổn hại có thể dẫn đến sự thiếu tin tưởng từ các đối tác quốc tế, gây khó khăn trong việc đạt được các thỏa thuận thương mại hay hợp tác quốc tế. Điều này có thể ảnh hưởng lâu dài đến vị thế và sức mạnh kinh tế của quốc gia đó trên thị trường tài chính

Hậu quả của thao túng tiền tệ

Việt Nam có thao túng tiền tệ không?

Trong những năm gần đây, câu hỏi Việt Nam có thao túng tiền tệ không? Đã được đặt ra và gây nhiều tranh cãi, đặc biệt là khi Mỹ bày tỏ nghi ngờ về chính sách tiền tệ của Việt Nam. Câu hỏi này xuất hiện chủ yếu sau khi Bộ Tài chính Hoa Kỳ đưa ra các đánh giá về các quốc gia có thể thao túng tiền tệ, trong đó có Việt Nam. Để xác định một quốc gia có thao túng tiền tệ hay không, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã thiết lập ba tiêu chí chính mà các quốc gia cần phải đáp ứng:

• Thặng dư thương mại song phương với Mỹ vượt quá 20 tỷ USD.

• Thặng dư tài khoản vãng lai của quốc gia lớn hơn 2% GDP.

• Can thiệp ngoại hối ròng vượt quá 2% GDP trong 12 tháng.

Theo báo cáo năm 2020, Việt Nam đã thỏa mãn cả ba tiêu chí trên và vì vậy đã bị liệt vào danh sách "giám sát" của Bộ Tài chính Mỹ về việc có khả năng thao túng tiền tệ. Điều này đã tạo ra nhiều cuộc tranh luận và lo ngại về chính sách tiền tệ của Việt Nam.

Tuy nhiên, chính phủ đã bác bỏ những cáo buộc Việt Nam thao túng tiền tệ và khẳng định rằng các chính sách tiền tệ của quốc gia được xây dựng dựa trên mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ tăng trưởng, chứ không phải nhằm tạo ra lợi thế thương mại không công bằng. Việt Nam giải thích rằng việc can thiệp vào thị trường ngoại hối thực chất là để duy trì sự ổn định của tỷ giá, kiểm soát lạm phát, và hỗ trợ phát triển nền kinh tế.

Chính phủ Việt Nam nhấn mạnh rằng việc can thiệp vào thị trường ngoại hối không phải là hành động thao túng tiền tệ, mà là một phần của chiến lược ổn định kinh tế vĩ mô. Việc duy trì tỷ giá ổn định giúp kiểm soát lạm phát và duy trì sức cạnh tranh cho nền kinh tế trong khi hỗ trợ tăng trưởng bền vững. Ngoài ra, Việt Nam cũng khẳng định rằng các biện pháp này hoàn toàn phù hợp với các cam kết quốc tế mà quốc gia đã ký kết, chẳng hạn như các quy định của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và các tổ chức thương mại quốc tế khác.

Việt Nam cũng khẳng định rằng, việc điều chỉnh tỷ giá hay can thiệp vào thị trường ngoại hối là một phần trong chiến lược chính sách tiền tệ bình thường của nhiều quốc gia trên thế giới, và không có bất kỳ hành động nào nhằm thao túng tiền tệ để giành lợi thế thương mại không công bằng. Chính sách của Việt Nam luôn tuân thủ các nguyên tắc quốc tế và bảo vệ lợi ích kinh tế bền vững, không gây ra sự mất cân bằng hay xung đột thương mại toàn cầu.

Vì vậy, mặc dù Việt Nam đã bị đưa vào danh sách giám sát, nhưng chính phủ của quốc gia này vẫn giữ vững lập trường rằng các chính sách tiền tệ của họ hoàn toàn hợp pháp và không vi phạm các quy định quốc tế về thao túng tiền tệ.

Thông qua các giải pháp này, Việt Nam có thể củng cố vị thế kinh tế quốc gia, giảm thiểu rủi ro bị cáo buộc thao túng tiền tệ và xây dựng một nền kinh tế phát triển bền vững, hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu.

Việt Nam có thao túng tiền tệ không?

Kết luận

Thao túng tiền tệ là gì? Thao túng tiền tệ không chỉ là một khái niệm kinh tế mà còn phản ánh sự phức tạp trong quan hệ thương mại quốc tế. Đối với Việt Nam, mặc dù từng bị nghi ngờ, nhưng các chính sách tiền tệ của quốc gia luôn hướng đến sự ổn định và phát triển bền vững, không nhằm mục đích thao túng tiền tệ.

Hy vọng qua bài viết HVA GROUP đã cung cấp giúp các nhà đầu tư hiểu rõ hơn về thao túng tiền tệ là gì, hậu quả và các quy định liên quan từ đó nắm bắt được các xu hướng kinh tế, ra quyết định tài chính thông minh, bảo vệ lợi ích cá nhân trong bối cảnh kinh tế toàn cầu.