Quy tắc 6 chiếc lọ là gì? cứu tinh cho ai muốn tự do tài chính

Áp dụng quy tắc 6 chiếc lọ để quản lý tài chính hiệu quả? Bài viết này giúp bạn hiểu rõ 6 chiếc lọ tài chính, cách phân bổ thu nhập và tránh sai lầm thường gặp. Khám phá ngay!

Giới thiệu

Quy tắc 6 chiếc lọ (hay nguyên tắc 6 chiếc lọ) là một phương pháp quản lý tài chính cá nhân cực kỳ nổi tiếng, được phát triển bởi triệu phú tự thân T. Harv Eker, tác giả cuốn sách "Bí Mật Tư Duy Triệu Phú". Về cơ bản, quy tắc 6 chiếc lọ là hệ thống chia nhỏ tổng thu nhập của bạn thành sáu quỹ riêng biệt, mỗi quỹ có một mục đích sử dụng cụ thể.

Phương pháp này trở nên phổ biến vì tính trực quan, dễ áp dụng và hiệu quả cao. Nó giúp bạn xác định rõ ràng dòng tiền, đảm bảo mọi khoản chi tiêu, tiết kiệm, đầu tư hay thậm chí hưởng thụ đều nằm trong tầm kiểm soát, từ đó giảm thiểu căng thẳng tài chính và tạo động lực để bạn đạt được các mục tiêu lớn hơn.

Theo quy tắc 6 chiếc lọ, thu nhập của bạn sẽ được phân bổ theo tỷ lệ sau:

• NEC (Necessity) - Chi tiêu cần thiết: 55%

• LTS (Long-term Saving for Spending) - Tiết kiệm dài hạn: 10%

• EDU (Education) - Giáo dục: 10%

• PLAY (Play) - Hưởng thụ: 10%

• FFA (Financial Freedom) - Tự do tài chính: 10%

• GIVE (Give) - Chia sẻ: 5%

Ví dụ, nếu thu nhập hàng tháng của bạn là 10 triệu đồng, bạn sẽ chia số tiền này vào sáu chiếc lọ tương ứng: 5,5 triệu cho chi tiêu cần thiết, 1 triệu cho tiết kiệm, 1 triệu cho giáo dục, 1 triệu cho hưởng thụ, 1 triệu cho tự do tài chính và 500 nghìn cho mục đích chia sẻ.

Sáu lọ thủy tinh nắp màu chứa tiền theo tỉ lệ quy tắc 6 chiếc lọ

Phân tích chi tiết từng chiếc lọ trong quy tắc 6 chiếc lọ

Lọ 1 – Chi tiêu cần thiết (NEC) – 55%

Đây là lọ chiếm tỷ lệ lớn nhất, dùng để chi trả cho các nhu cầu thiết yếu hàng ngày.

Các khoản chi thuộc lọ NEC bao gồm:

• Tiền nhà, điện, nước, internet.

• Chi phí ăn uống, đi lại.

• Chi phí sinh hoạt gia đình, bảo hiểm cơ bản.

• Trang phục, y tế.

Nếu chi phí thiết yếu của bạn vượt quá 55% thu nhập, bạn nên xem xét lại các khoản chi và tìm cách cắt giảm, chẳng hạn như nấu ăn tại nhà thay vì ăn ngoài, sử dụng phương tiện công cộng, hoặc tìm cách giảm bớt các hóa đơn điện, nước.

Lọ 2 – Tiết kiệm dài hạn (LTS) – 10%

Lọ này dùng để tích lũy cho những mục tiêu lớn trong tương lai, giúp bạn thực hiện những dự định như mua nhà, mua xe, kết hôn, hoặc du lịch nước ngoài. Quỹ này nên được gửi vào một tài khoản tiết kiệm riêng biệt, tốt nhất là không dễ dàng rút ra, để tránh tiêu xài tùy tiện.

Bạn có thể bắt đầu với những mục tiêu nhỏ hơn trước, sau đó tăng dần độ khó khi đã quen với việc tiết kiệm. Chẳng hạn, nếu mục tiêu là mua nhà trong 5 năm, bạn cần tính toán số tiền cần thiết và chia nhỏ ra để biết mỗi tháng mình cần tiết kiệm bao nhiêu.

Lọ 3 – Giáo dục (EDU) – 10%

Đầu tư vào bản thân là khoản đầu tư sinh lời nhất. Lọ giáo dục giúp bạn phát triển kiến thức và kỹ năng để nâng cao giá trị bản thân, từ đó có cơ hội tăng thu nhập trong tương lai.

Các khoản chi từ lọ EDU có thể là:

• Mua sách, tạp chí chuyên ngành.

• Đăng ký các khóa học online, offline.

• Tham gia hội thảo, workshop.

• Thuê chuyên gia tư vấn, huấn luyện.

Đừng ngần ngại chi tiền cho những khóa học chất lượng giúp bạn trau dồi thêm kỹ năng, vì đây chính là chìa khóa mở ra cánh cửa thành công.

Lọ 4 – Hưởng thụ (PLAY) – 10%

Đây là lọ giúp bạn duy trì động lực và sự cân bằng trong cuộc sống. Mục đích của lọ này là để bạn tận hưởng những niềm vui, những trải nghiệm đáng nhớ mà không cảm thấy tội lỗi.

Bạn có thể dùng quỹ PLAY cho:

• Một chuyến du lịch ngắn ngày.

• Một bữa ăn tại nhà hàng sang trọng.

• Mua một món đồ yêu thích.

• Đi xem phim, nghe nhạc.

Hãy tiêu hết số tiền trong lọ này mỗi tháng. Điều này sẽ giúp bạn cảm thấy xứng đáng với công sức mình bỏ ra và có động lực hơn để tiếp tục làm việc.

Lọ 5 – Tự do tài chính (FFA) – 10%

Mục tiêu cuối cùng của quy tắc 6 chiếc lọ là đạt được tự do tài chính. Lọ FFA là “trái tim” của hệ thống này, dùng để đầu tư sinh lời và tạo ra thu nhập thụ động. Số tiền trong lọ này không được sử dụng cho mục đích chi tiêu, mà chỉ để đầu tư và tạo ra thêm tiền.

Một số hình thức đầu tư phổ biến:

• Đầu tư vào chứng khoán, quỹ mở.

• Gửi tiết kiệm có kỳ hạn hoặc tài khoản tiết kiệm online lãi suất cao.

• Kinh doanh nhỏ lẻ để tạo thu nhập thụ động.

Đây là lọ tiền giúp bạn thoát khỏi vòng xoáy "làm để sống", thay vào đó là "tiền làm việc cho bạn".

Lọ 6 – Chia sẻ (GIVE) – 5%

Lọ cuối cùng này giúp bạn sống một cuộc đời ý nghĩa hơn. Cho đi là nhận lại. Việc trích một phần thu nhập để giúp đỡ người khác không chỉ mang lại giá trị cho cộng đồng mà còn mang lại sự hài lòng và hạnh phúc cho chính bạn.

Bạn có thể dùng quỹ GIVE cho:

• Quyên góp từ thiện cho các tổ chức uy tín.

• Giúp đỡ người thân, bạn bè gặp khó khăn.

• Ủng hộ các hoạt động xã hội, bảo vệ môi trường.

>>> Xem thêm bài viết: 7 loại hình đầu tư phổ biến hiện nay

Bạn trẻ Việt kiểm tra biểu đồ sáu quỹ tài chính trên máy tính bảng

Cách áp dụng quy tắc 6 chiếc lọ trong quản lý tài chính cá nhân

Bước 1 – Đánh giá thu nhập và chi tiêu hiện tại

Trước khi bắt đầu, hãy dành thời gian tổng hợp tất cả các nguồn thu nhập (lương, thưởng, thu nhập phụ,...) và liệt kê mọi khoản chi tiêu của bạn trong ít nhất 1-2 tháng gần nhất. Bạn có thể sử dụng một bảng Excel hoặc một cuốn sổ tay để theo dõi. Việc này sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính của mình và xác định xem có khoản chi tiêu nào không hợp lý cần cắt giảm hay không.

Bước 2 – Phân bổ thu nhập theo tỷ lệ 6 chiếc lọ

Sau khi đã nắm rõ thu nhập, hãy bắt đầu chia tiền theo đúng tỷ lệ mà 6 chiếc lọ tài chính đưa ra.

Ví dụ: Thu nhập hàng tháng 15 triệu đồng.

• NEC (55%): 8.250.000 VNĐ

• LTS (10%): 1.500.000 VNĐ

• EDU (10%): 1.500.000 VNĐ

• PLAY (10%): 1.500.000 VNĐ

• FFA (10%): 1.500.000 VNĐ

• GIVE (5%): 750.000 VNĐ

Nếu thu nhập của bạn thấp hơn hoặc chi phí sinh hoạt cao hơn, bạn hoàn toàn có thể điều chỉnh tỷ lệ này sao cho phù hợp với hoàn cảnh của mình. Quan trọng là bạn phải bắt đầu và duy trì nó.

Bước 3 – Quản lý và theo dõi định kỳ

Việc quản lý các lọ tiền không chỉ dừng lại ở việc phân bổ ban đầu. Bạn cần theo dõi thường xuyên, tốt nhất là hàng tuần hoặc hàng tháng, để đảm bảo bạn tuân thủ đúng kế hoạch.

• Ghi chép chi tiêu: Sử dụng các ứng dụng quản lý tài chính như Money Lover, Misa hoặc một bảng tính Excel đơn giản để ghi lại mọi khoản chi tiêu, giúp bạn kiểm soát được dòng tiền.

• Kiểm tra các lọ: Mỗi tháng, hãy kiểm tra lại số dư trong các lọ để xem bạn có đang đi đúng hướng hay không. Nếu có lọ bị thâm hụt, hãy tìm cách bù đắp ở tháng sau.

Bước 4 – Xử lý biến động thu nhập và chi phí bất thường

Cuộc sống không phải lúc nào cũng ổn định. Thu nhập có thể thay đổi và chi phí bất thường có thể xảy ra.

• Khi thu nhập giảm: Tạm thời giảm tỷ lệ của các lọ PLAY và GIVE, thậm chí là EDU nếu cần thiết, để đảm bảo lọ NEC và LTS vẫn được duy trì.

• Khi có chi phí đột xuất: Sử dụng một phần từ lọ LTS hoặc FFA nếu thật sự cần thiết, nhưng hãy cố gắng bù lại càng sớm càng tốt.

• Dự phòng: Lọ FFA cũng có thể được xem là một quỹ dự phòng cho những tình huống bất ngờ.

Những lưu ý và sai lầm thường gặp

• Sai lầm 1: Bỏ qua lọ Tự do tài chính (FFA). Nhiều người chỉ tập trung vào chi tiêu và tiết kiệm, nhưng lại quên mất việc đầu tư để tiền sinh lời. Đây là sai lầm lớn nhất vì nó khiến bạn khó đạt được tự do tài chính.

• Sai lầm 2: Chi tiêu quá mức lọ Chi tiêu cần thiết (NEC). Khi bạn chi tiêu vượt quá 55% thu nhập, các lọ khác sẽ bị ảnh hưởng. Hãy học cách kiểm soát chi tiêu, lập danh sách mua sắm và so sánh giá trước khi mua.

• Sai lầm 3: Coi nhẹ lọ Hưởng thụ (PLAY). Bỏ qua việc hưởng thụ có thể khiến bạn cảm thấy căng thẳng, mệt mỏi và dễ mất động lực để duy trì kỷ luật tài chính.

• Sai lầm 4: Không linh hoạt với các tỷ lệ. Quy tắc 6 chiếc lọ chỉ là một gợi ý. Bạn nên điều chỉnh tỷ lệ sao cho phù hợp với mục tiêu và hoàn cảnh cá nhân.

So sánh quy tắc 6 chiếc lọ với các phương pháp quản lý tài chính khác

 

Đừng để thiếu kiến thức cản trở hành trình đầu tư của bạn. Khám phá những bước đi và kinh nghiệm đã được đúc kết để chuẩn bị tốt nhất.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các bài viết về đầu tư chuyên sâu được HVA tổng hợp, giúp bạn trang bị những thông tin cần thiết để tự tin chinh phục mọi cơ hội.

Gia đình Việt picnic vui vẻ cùng biểu tượng sáu lọ tài chính

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Có áp dụng cho người thu nhập thấp được không?

Có. Quy tắc 6 chiếc lọ có thể áp dụng cho mọi mức thu nhập. Nếu thu nhập thấp, bạn có thể điều chỉnh tỷ lệ để phù hợp, ví dụ như tạm thời giảm tỷ lệ của các lọ PLAY, EDU, FFA và GIVE, nhưng hãy cố gắng duy trì thói quen phân bổ càng sớm càng tốt.

Làm sao khi không đủ tiền cho tỷ lệ chuẩn?

Nếu bạn không đủ tiền để chia theo tỷ lệ chuẩn, hãy ưu tiên lọ NEC trước. Sau đó, hãy cố gắng dành ra một khoản nhỏ nhất có thể cho các lọ còn lại, dù chỉ là 1% cho mỗi lọ. Điều quan trọng là bạn phải tạo thói quen.

Có thể tùy chỉnh tỷ lệ được không?

Hoàn toàn có thể. Tỷ lệ chuẩn của quy tắc 6 chiếc lọ chỉ là một gợi ý. Bạn nên linh hoạt điều chỉnh sao cho phù hợp với hoàn cảnh, mục tiêu và giai đoạn sống của mình.

Nên dùng công cụ nào để theo dõi?

Bạn có thể sử dụng các ứng dụng quản lý tài chính phổ biến như Money Lover, Misa hoặc làm một bảng tính Excel mẫu. Quan trọng nhất là bạn phải lựa chọn công cụ mà mình cảm thấy dễ sử dụng và duy trì thói quen ghi chép.

Quy tắc 6 chiếc lọ không chỉ là một phương pháp quản lý tiền bạc mà còn là một lối sống. Nó giúp bạn xây dựng những thói quen tốt, hướng đến một tương lai tài chính vững vàng hơn và quan trọng nhất là cảm thấy hạnh phúc với những gì mình đang có. Hãy bắt đầu áp dụng ngay hôm nay để thấy được sự thay đổi tích cực trong cuộc sống của bạn!

Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp đầu tư toàn diện, đa dạng các lớp tài sản để tối ưu hóa lợi nhuận mà chưa tìm được nền tảng phù hợp, bạn có thể liên hệ với HVA qua Hotline 1900 255 819. Với kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn tài chính và đầu tư công nghệ, đội ngũ chuyên viên của chúng tôi sẽ tư vấn tận tình, giúp bạn xây dựng danh mục đầu tư thông minh và hiệu quả.